Idiom

Sjå nærmare på desse fagomgrepa før du les teksten:

Idiom

Idiom er faste uttrykk som ofte er knytte til ein kultur.

Metafor

Metafor er eit ord eller eit uttrykk som blir brukt i overført betydning. Det betyr noko anna enn det bokstavelege. Du må tolke det for å forstå innhaldet rett.

Kultur

Kultur er idéar, verdiar og tradisjonar som er typiske for ei gruppe menneske.

Idiom er faste uttrykk som ofte er knytte til ein kultur. Idiom blir òg kalla metaforiske uttrykk, altså uttrykk der det språklege biletet må tolkast for å forstå innhaldet rett. Idioma er vanskelege å omsetje ord for ord.

Du kommuniserer betre på norsk når du lærer deg idiom som er mykje i bruk. Det kan òg hjelpe deg til å unngå språklege misforståingar. Viss nokon seier dei "legg seg flate", skal du ikkje vente på at dei legg seg ned på bakken. Det er nemleg eit idiom som i overført betydning betyr at du angrar på noko eller beklagar. At noko går i vasken, har heller ikkje noko med det som skjer på badet å gjere. Det er ein måte å seie at noko går gale på.

Ali Mohammad har skrive boka Griseflax som forklarer mykje brukte norske idiom på norsk og somalisk. I videoen under fortel Mohammad om kvifor det er viktig å lære seg idiom når ein lærer seg eit nytt språk.

Video frå programmet Lindmo på NRK: Ali Muhammad fortel om norske idiom

Idiom blir brukte både munnleg og skriftleg. Slike uttrykk blir ofte brukte i aviser, i nyheitssendingar, i lærebøker og i samtalar både privat og på jobb. Det er derfor lurt å vere nysgjerrig på kva idioma betyr.

Korleis kan du vite om det som blir sagt skal tolkast bokstaveleg, eller om det er eit idiom? Ofte vil samanhengen gi deg nokre hint. Viss eit uttrykk gir lite meining når du tolkar det bokstaveleg, kan det vere eit idiom.

Vi kan bruke denne setninga som eit døme: No går du rundt grauten. Viss nokon seier dette, og det ikkje er graut i nærleiken, er det sannsynleg at det må bety noko anna enn det som blir sagt bokstaveleg. På norsk bruker vi nemleg idiomet "å gå rundt grauten" viss vi ikkje tør å seie noko direkte, men heller snakkar om det utan å seie akkurat kva det gjeld.

Det er ikkje alltid så lett å oppdage desse idioma, men det blir enklare jo fleire du kan. Derfor er det lurt å lære seg dei vanlegaste idioma.

Det kan vere lurt å skrive ned idioma du lurer på i ei skrivebok eller på mobilen. Spør gjerne nokon du kjenner, ein lærar eller andre, kva uttrykket/idiomet betyr. Du kan òg bruke ordboka Lexin for å få forklaring på ein del metaforiske uttrykk.