Allegori

Desse omgrepa blir brukte og forklarte i løpet av teksten:

Allegori

Allegori er når ein heil tekst kan forståast som eit bilete på noko anna. Teksten kan lesast konkret, men òg som eit bilete på noko anna og større.

Fabel

Fabel er ei kort forteljing med ein moral. Fabelen kan ofte lesast allegorisk.

Ein allegori er ein tekst du kan tolke som eit bilete på noko anna. Allegoriske tekstar fortel ei konkret historie der du kan tolke heile tekstar som eit bilete på noko anna og større. Nokre gonger blir allegorien brukt for å få fram ein moral.

I fabelen om haren og skjelpadda er det skjelpadda som vinn ein løpekonkurranse fordi han er så klok. Kva kan denne fabelen vere eit bilete på viss vi tenker oss at dyra eigentleg framstiller oss menneske?

Ein fabel er ei kort dyreforteljing. Avslutninga er ofte ein konklusjon eller ein moral som skal sikre at lesaren får med seg poenget.

I fabelen er det ikkje eigentleg dyreverda vi møter, men menneskeverda.

Du kan lese fabelen "Haren og skilpadden" på Nasjonalbiblioteket.

Korleis kan livet om bord i ei seilskute illustrere livet blant menneske som lever tett på kvarandre andre stader?

Romanen Haiene av Jens Bjørneboe er eit godt døme på ein tekst som kan lesast som ein allegori. Boka blei gitt ut i 1974. Det er ein spenningsroman, og han handlar om ein seglas over Det indiske hav vinteren 1899−1900.

Seglbåten i Haiene kan lesast allegorisk som eit bilete på verda, og menneska om bord representerer ulike folkegrupper på jorda. Mannskapet blir behandla dårleg. Dei får dårleg mat og lite lønn. Offiserane derimot har mykje makt og rikdom. Det blir konfliktar mellom dei ulike yrkesgruppene om bord på båten. Du kan lese konfliktane i boka som ein allegori til konfliktar og krigar i verda fram til i dag.