Hopp til innhald
Fagartikkel

Reglar for offentlege anskaffingar

Dei fleste private bedrifter og organisasjonar står heilt fritt når dei skal velje IT-system, leverandørar og samarbeidspartnarar. I det offentlege er det likevel mange reglar som må følgast.
Seljar viser fram tv til kunde i eit stort butikklokale med mange tv-ar langs veggene. Foto.
Når vi skal handle på vegner av det offentlege, må vi følge reglane for offentlege anskaffingar. Med det offentlege meiner vi alle etatar, organ, direktorat, kontor og føretak i stat, fylkeskommune og kommune. Bilete: Shutterstock, NTB / CC BY-NC-SA 4.0

Kvifor har vi reglar for offentlege anskaffingar?

Vi har reglar for offentlege anskaffingar for at alle skal kunne ha tillit til at offentlege pengar blir brukte på ein samfunnstenleg måte. Reglane skal

  • sikre rettferdig konkurranse mellom leverandørar til det offentlege
  • sørge for at staten får mest mogleg igjen for pengane sine
  • hindre at nokon får fordelar på grunn av familieforhold, vennskap eller liknande

Noreg er dessutan internasjonalt forplikta gjennom EØS-avtalen og WTO-avtalen til å følge bestemde framgangsmåtar ved større offentlege anskaffingar.

Det er lett å forstå at dette er viktig, når vi veit at det offentlege årleg bruker cirka 750 milliardar kroner på kjøp av varer og tenester, bygg og anlegg.

Fire hovudprinsipp

Reglane for offentlege anskaffingar er baserte på fire hovudprinsipp:

Likebehandling
Alle leverandørar skal få same vilkår, krav og moglegheiter.
Føreseielegheit
Alle delar av anskaffingsprosessen skal vere føreseieleg for leverandørane, slik at det ikkje dukkar opp nokon overraskingar etterpå.
Gjennomsikt
Gjennomsikt skal sikre at det er mogleg å kontrollere at alle reglar blir følgde.
Konkurranse
Konkurranse skal sikre at pengane og ressursane til staten blir brukte mest mogleg effektivt.

Reglane gjeld for alle typar anskaffingar av varer og tenester over 100.000 kroner.

Når du arbeider som fagarbeidar i det offentlege, kan du altså ikkje berre bestille det du treng av utstyr, programvare eller tenester utan vidare. Alle bestillingar må vanlegvis gå gjennom ein innkjøpsansvarleg som kjenner reglane for offentlege anskaffingar.

Relatert innhald