Rekneskapsavslutning

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Zoonar

Årsavslutninga er eit av dei viktigaste krava i rekneskapslovgivinga.

Arbeidet med årsavslutninga kan delast i tre fasar:

• kontroll av at alle vedlegg er med, og at alt er ført riktig
• kontroll av at alle inntekter og alle kostnader er førte i riktig periode
• utrekning av skatten og ei avgjerd om kva vi skal gjere med overskotet eller underskotet

Vi kan sjølvsagt ikkje kontrollere kvart einaste vedlegg, men ved hjelp av teknikkar som vi kallar avstemmingar, kan vi finne dei fleste feil.

Den viktigaste avstemminga er bankavstemminga. Her kontroller vi alt vi har ført på bankkontoen vår, mot det banken har ført. Vi huker av post for post. Dersom vi oppdagar at banken har ført vedlegg som vi ikkje har ført i rekneskapen vår, må vi finne årsaka til det. Er grunnen at vi har gløymt å føre vedlegget, må vi føre det no. Etter at vi har gjennomført heile kontrollen og gjort eventuelle rettingar, skal vi ha same saldo som banken har.

Viss vi følger opp avstemmingar gjennom heile året, blir ikkje årsavslutninga så krevjande.

Kontroll av at alle inntekter og kostnader er førte i riktig periode, kallar vi periodisering. Vi skal ikkje gå nærare inn på det her. Men vi kan nemne at når vi kjøper inn noko, til dømes varer for vidaresal, blir det kalla ei utgift. Når vi finn ut kor mykje vi har brukt (forbrukt eller levert til kundane), har vi funne kostnaden i perioden.

Skatten må bereknast. For store bedrifter er dette vanlegvis så krevjande at det er revisor som gjer utrekningane. For eit lite firma er arbeidet relativt enkelt.

Dernest kjem spørsmålet om eit eventuelt overskot skal utbetalast til eigarane som utbytte, eller om det skal bli ståande i bedrifta. Beheld vi overskotet i bedrifta, aukar vi eigenkapitalen.

Vi skal no sjå korleis vi avsluttar kontoane etter at vi har gjennomført dei tre punkta over.

Ein "rå" summering av alt som er ført i debet og kredit på kvar konto i ein periode, kallar vi råbalanse. Råbalansen til blomsterbutikken står øvst i tabellen.

For plassen si skyld har vi samla alle faste kostnader i ein konto. Vi har òg slått saman alle eigedelar i ein konto, og vi har slått saman lån og leverandørgjeld som gjeld.

Under kvart punkt viser vi dei radene som gjeld sjølve punktet.

1. Råbalansen må vere summert.

2. Finn saldoen på alle inntekts- og kostnadskontoane og før dei på rada Til/frå resultat "motsett veg", slik at summen av debet og kredit på kontoane blir like stor. Før så desse saldoane over til oppstillinga for resultatrekneskapen, som du finn i punkt 3. Legg merke til at vi følgjer det doble bokføringsprinsippet.

3. Finn resultatet i oppstillinga over resultatrekneskapen og før det tilbake til rada Til/frå resultat mot eigenkapitalen. Legg merke til at vi følgjer det doble bokføringsprinsippet.

4. Finn saldoane på balansekontoane og før dei på rada Til balanse. Før dei mot balanseoppstillinga.

Etter at årsavslutninga er gjennomført, har blomsterbutikken Beate den resultatrekneskapen og den balansen som du ser ovanfor. Korleis gjekk det for Beate, synest du? Ser du at overskotet er ført mot eigenkapitalen, og at eigenkapitalen dermed har auka tilsvarande?

Nedanfor viser vi ei meir komplett oversikt over resultatrekneskapen og balansen. Her har vi ikkje summert så mange postar mot ein konto.