Plynding og utnytting
Plyndringa blei leidd av conquistadorane og soldatane deira. Ved å betale den spanske kongen om lag 1/5 av alt gull og sølv dei kom over, fekk dei behalde resten av verdiane dei rana til seg.
I løpet av dei første tiåra på 1500-talet blei det klart at spanjolane i stor grad kom til å busette seg i Sør-Amerika. I denne fasen var det mange som starta med gruvedrift for å hente opp meir sølv og gull. Indianarane blei då brukte som slavar. Den spanske kongemakta ville etter kvart styrkje sin eigen posisjon, mellom anna blei det sendt embetsmenn og prestar for å få kontroll med dei nye samfunna.
Samtidig blei det klart, gjennom rapportar frå spanske prestar, at det skjedde ein humanitær katastrofe i Sør-Amerika. Det blei gjort forsøk på å verne indianarane mot den grovaste utbyttinga, mellom anna ved å samle dei i eigne landsbyar og setje dei til arbeid – utan at det i praksis var til særleg hjelp i møtet med spanske slavejegerar og gruveeigarar som hadde behov for arbeidskraft.
Jordbruk
Mot slutten av 1500-talet blei spanjolane meir opptekne av jordbruk. Dei lettast tilgjengelege gull- og sølvførekomstane var no henta opp. For dei fleste spanjolar som kom til Sør-Amerika, var det enklare å sjå seg om etter noko anna å leve av, og då blei altså løysinga jordbruk. Sidan den opphavlege befolkninga då var blitt mykje mindre, og det var enkelt å fordrive dei indianarane som framleis dreiv jordbruk, var jorda òg lett tilgjengeleg.
Mykje av jordbruket i Sør-Amerika var basert på kvegdrift. Dyra blei slakta og brukte til mat i koloniane, medan skinnet blei selt som hud eller lêr til Europa. Der blei det brukt til alt frå møblar til klede, emballasje og tauverk. Også sukkerproduksjon breidde om seg. Sukker stammar opphavleg frå Midtausten, men spanjolane hadde alt i mellomalderen prøvd å dyrke det i Spania, utan særleg suksess, bortsett frå på Kanariøyane. Det viste seg at sukkerplanten treivst godt i Sør-Amerika, og etter kvart blei sukker ei av dei store eksportvarene til Europa.