Hopp til innhald
Fagartikkel

Posisjonsvektor og vektor mellom punkt

Vi kan beskrive ein vektor mellom to punkt på koordinatform. Ein viktig type vektor er vektoren frå origo til eit kjent punkt.

Posisjonsvektor

Vektoren frå origo O(0, 0) til punktet P(7, 2) har koordinatane
OP=7·ex+2·ey=7, 2

Vi ser at koordinatane til vektoren er dei same som koordinatane til punktet, og OP blir derfor kalla for posisjonsvektoren til punktet P.

Posisjonsvektoren til eit punkt er vektoren frå origo til punktet. Denne vektoren viser posisjonen til punktet i forhold til origo.

Posisjonsvektoren til eit punkt x, y har koordinatane x, y.

Å finne vektoren mellom to punkt

Gitt punkta A(2, 4) og B(7, 1).

Vektoren mellom punkta er teikna på figuren.

Vi skal finne koordinatane til vektoren som har utgangspunkt i A og endepunkt i B, AB.

Kan du lese av koordinatane på figuren til høgre?

Tips

Vi kan sjå at vi må gå 5 skritt i positiv x-retning og 3 skritt i negativ y-retning, altså har vi at vektoren har koordinatane [5,-3]

Vi kan òg finne koordinatane ved «å gå ein omveg om origo» og bruke posisjonsvektorane til dei to punkta.

Vi har:

AB=AO+OB,      AO=-OAAB=-OA+OB 

Vektoren frå punkt A til punkt B, AB kan altså uttrykkjast ved hjelp av posisjonsvektorane til punkta A og B. Litt rekning fører oss fram til koordinatforma til vektoren:

AB=AO+OB  = -OA+OB= OB-OA= 7, 1-2, 4= 7-2, 1-4= 5, -3

La no punkta A og B vere gitt som to generelle punkt i planetA=x1, y1ogB=x2, y2. Også no kan AB uttrykkjast ved hjelp av posisjonsvektorane til punkta A og B.

På koordinatform får vi

AB = AO+OB= -OA+OB= OB-OA= x2, y2-x1, y1= x2-x1, y2-y1

Gitt punkta Ax1, y1 og Bx2, y2.

Då er AB=x2-x1, y2-y1

Parallelle vektorar

Føresett at alle vektorane har lengde ulik frå null, gjeld:

aba=t·b         t

Vi kan bruke det vi no veit, til å undersøkje om to vektorar på koordinatform er parallelle. Vi minner om at a=3, 4 og b=6, 8 er parallelle.

2·3, 4=6, 8ab fordi 2·a=b

Video om posisjonsvektor

Video: Tom Jarle Christiansen / CC BY-SA 4.0

Video om vektor mellom to punkt

Video: Tom Jarle Christiansen / CC BY-SA 4.0