Urbefolkning
Kulturarven til urbefolkninga vår er for mange ein viktig del av opplevinga av Noreg. Den sterke satsinga til reiselivet på berekraft og naturopplevingar er ei god ramme for å formidle samisk kulturarv. Samane er éin av fleire minoritetar i Noreg, men dei er i ei særstilling fordi dei er urbefolkninga i Noreg.
Minoritet
Samane er ei urbefolkningsgruppe som har høyrt til i Noreg lenge før den norske staten blei oppretta. Dei står derfor i ei særstilling som minoritetsgruppe, med rettar som andre grupper i Noreg ikkje har. Det omfattar blant anna
- rett til opplæring på eige språk
- eige parlament (Sametinget)
- radio- og fjernsynsstasjon med eigne sendingar
- eigne samiske skular og samisk høgskule
Slik har det ikkje alltid vore. Den samiske befolkninga har vore utsett for undertrykking, mishandling og forsøk på fornorsking i lange periodar. I femtiåra blei samiske barn plasserte i internatskular der det ikkje var lov til å snakke anna enn norsk. I den perioden var det mange samar som ikkje lærte samisk skikkeleg.
Samisk kultur
Når vi snakkar om samisk kultur, tenkjer vi ofte på den tradisjonelle kulturen med
- reindrift
- samisk språk og joik
- samiske klede og sko
- duodji, samisk brukskunst
- samisk mat
- Sametinget
- samisk nasjonaldag (6. februar) og samisk flagg