Kommunikasjonsmodellar

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-SA

Bilete: Siren Halvorsen

Ei viktig side ved profesjonelt arbeid med medieuttrykk er å ha oversikt over både kommunikasjonsprosessen og meiningsinnhaldet i bodskapen. Kommunikasjonsmodellar hjelper oss med profesjonalisering. Profesjonelle medieuttrykk er tilpassa ei målgruppe, ein kanal og eit formål. Og du brukar forteljeteknikkar og verkemiddel innan tekst, bilete, lyd og/eller video for å formidle bodskapar.

Vi har tre kjende prosessmodellar som det kan vere nyttige å kjenne til:

• Den enkle prosessmodellen viser at kommunikasjon skjer når ein bodskap går frå ein avsendar til ein mottakar. Avsendar og mottakar kan vere anten personar eller institusjonar.
• Kommunikasjon har òg ei hensikt og går ikkje føre seg i eit vakuum. Lasswell sin prosessmodell er som følgjer: "Kven seier kva til kven i kva for kanal og med kva for verknad?" Modellen hjelper deg med å få ei klar oppfatning av kva formål ein bodskap har eller skal ha.
• Prosessmodellen beskriv runddansen i kommunikasjonen. Avsendar kodar ein bodskap og sender det gjennom ein kanal, og mottakar avkodar bodskapen. Det kan kome tilbakemelding til avsendar med tanke på å avklare eller kommentere det som blir formidla. Modellen tar òg omsyn til at støy oppstår i kommunikasjon. Støy kan vere alt frå dårleg telefonsamband til at mottakaren har fastlåste meiningar.

Når du jobbar med profesjonell mediekommunikasjon, veit du at all kommunikasjon skjer i ein kontekst– i ein bestemd samanheng. Språk, kultur og samfunn er rammer for mediekommunikasjonen.

For at kommunikasjon skal skje slik han er tenkt, må medieprodusentar velje språk, bruk av symbol og fargar for å bli forstått på riktig måte. Ein modell som beskriv godt kvifor teikn har den betydninga dei har, er den semiotiske trekanten. Han forklarer korleis meining blir danna gjennom å vise samanhengen mellom tanke, ting og symbol.

• Tanke er resultatet av å ha lese symbolet.
• Tingen er gjenstanden som er utgangspunkt for symbolet.
• Symbolet er teiknet som uttrykkjer tingen.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-SA

Bilete: Per Henning Olsen

Eit symbol gir meining fordi vi kan meiningsinnhaldet frå før. Symbolet står for noko som finst i verkelegheita. Når vi bruker ulike tekstlege og visuelle symbol, er vi avhengige av at mottakarane kjenner til og forstår dei kulturelle kodane.

Kvart enkelt element, eller teikn, kan potensielt vere meiningsberande. For nokre teikn kjenner vi kodane, og for andre teikn kjenner vi ikkje kodane. Det avheng av kva for erfaring du har frå før og kva for meiningsfelleskap du høyrer til.