Skuleval

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Gorm Kallestad

Skuleval er eit prøveval for stortingsval, sametingsval og fylkesval. Veldig mange skular arrangerer òg valtorg og valdebatt med ungdomsrepresentantar frå dei ulike partia i forkant av skulevalet.

Skulevala og opplæring i val, stemmerett og debattar er ein viktig del av demokratiopplæringa i vidaregåande skule. Ved å delta i skuleval øver du deg på å bli ein aktiv medborgar i samfunnet vårt.

Skulane må melde seg på for å kunne arrangere skuleval.

Valtorg og valdebatt er viktige element rundt skulevala. Eit valtorg blir gjerne arrangert for nokre timar eller for ein heil dag. Då står partia på stand på skulane, og dei tek i mot spørsmål og snakkar om sakene dei er opptekne av.

I valdebattar skal skulane velje 2–3 tema som debattane skal dreie seg om. Det er vanleg at elevrådet får vere med på å bestemme tema. Under valdebattane stiller maksimum alle dei ni største partia ved førre stortingsval som har ungdomsparti. Debattleiar er ofte ein elev, og mange fylke gir mogelegheit for litt opplæring i å vere debattleiar.

Valtorg og valdebattar er med på å engasjere elevane og hjelper dei til å velje det partiet dei ønsker å stemme på i skulevalet.

Alle fylka har informasjon om skulevalet, debattar og valtorg. Les til dømes artikkelen "Debatt og valgtorg" på trondelagfylke.no.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC

Bilete: Benjamin Harte

Arbeidet med skulevala er eit samarbeid mellom Utdanningdirektoratet (Udir) og Sikt. Sikt leverer produkt og tenester til utdanning og forsking. Tidlegare var det Norsk senter for forskningsdata (NSD)som hadde ansvaret for skulevala. Dei er no innlemma i Sikt.

Det er Sikt som har ansvar for sjølve gjennomføringa av skulevala. Valet blir gjennomført som urneval, altså slik dei ordinære vala blir haldne. Det betyr at du går inn i eit avlukke, vel stemmesetelen som tilhøyrer partiet du vil stemme på, brettar setelen og går ut og puttar han ned i ei urne.

Sikt gjennomfører òg spørjeundersøkingar blant elevane og heile befolkninga. Desse undersøkingane gir unike data som handlar om kva ungdom tenker rundt ulike samfunnsspørsmål. Du finn skulevalundersøkingane på sikt.no. Her kan du studere data om korleis elevar ved tidlegare val har svart om mellom anna politisk interesse, stemmerett, klima- og miljøvern, innvandring og utanrikspolitikk.

Resultata frå skulevala blir gjerne sett på som ein viktig peikepinn på kvar dei yngre veljarane er på veg, og ofte kan vi sjå dei same straumdraga på resultatet frå det ordinære valet veka etter.

Korleis elevane har stemt ved skuleval, blir ofte publisert i media. Du kan finne resultat frå landsoversikt og ned til kvar enkelt skule på skolevalg.nsd.no.