Hopp til innhald
Fagartikkel

Chili – chilipepar

Chilipepar kjem opphavleg frå Sør-Amerika, men blir i dag dyrka i Asia, Afrika og delar av Europa. Han høyrer til i den same plantefamilien som paprika, men innhaldet av eit stoff kalla capsaicin er 30 gonger så høgt. Dette gjer at produkta har svært ulike bruksområde.

Smak og lagring

Det er capsaicin som gir chilipeparen den karakteristiske, svært sterke smaken. Heita sit i stilken. Når chilipeparen blir hausta, strøymer væske med capsaicin ned i membranen og fordeler seg ut i frøa og på innsida av chilipeparen.

Smaken er gjerne sterkast hos dei mindre typane, mens dei lengre og større variantane kan vere noko mildare. Chilipepar har ofte spiss fasong, men kan variere mykje i lengde, farge og styrke. I umogen tilstand er alle grøne, mens somme skiftar farge til raud, raudgul eller gul når dei mognar. Det finst veldig mange ulike variantar av chilipepar, og dei blir selde ferske, tørka eller røykte.

Det varierer litt mellom dei ulike sortane kor haldbare dei er. Grøn chilipepar held seg normalt litt betre enn raud.

Bruksområde

Før bruk fjernar vi stilk og frø frå chilipeparen. Deretter kan vi kutte han i tynne skiver som kan nyttast rå i gryter. Chilipeparen kan òg fyllast, steikast lett eller forvellast til bruk i mange slags meksikanske eller italienske retter. Han kan gjerne nyttast til taco eller på pizza, men hugs at han gir ein sterk, nesten brennande smak. Chilipeparen kan òg nyttast som krydder og takast med heil i gryteretter, men bør då takast ut før servering.

Næringsinnhald

Sjå Matvaretabellen frå Mattilsynet for nærare opplysningar om næringsinnhaldet.

Eigenskapar

Chilipepar inneheld noko vitamin A, B og C. Sidan han ofte blir nytta som krydder, er forbruket såpass lite at dette har liten ernæringsmessig verdi.

Kvalitetskrav

Chilipeparen skal ha ein blank og pen utsjånad med sterk farge. Han skal vere fri for mørke flekker eller sprekkar i skalet. Han skal òg vere mjuk, saftig og sprø utan teikn til innskrumping eller slappheit.

Film om chili

I den korte filmen under kan du lære meir om chili og få tips til korleis han kan bli laga til og servert.

Video: Bama / CC BY-NC-ND 4.0

Med andre ord

latin: Capiscum frustescens
engelsk: chillies, hot peppers
tysk: Peperoni, Gewürzpaprika
fransk: chili, piment fort

CC BY-SA 4.0Rettshavar: Opplysningskontoret for frukt og grønt
Sist fagleg oppdatert 18.09.2024