Livsstilssjukdomar
- hjarte- og karsjukdomar
- kreft – nokre typar
- type 2-diabetes
- stress og stressrelaterte lidingar
- overvekt
- belastningslidingar
Dette er sjukdomar som treng lang tid for å utvikle seg, og når sjukdomen har etablert seg, er det vanskeleg å lækje den. Samstundes er dette sjukdomar som vi i høg grad kan førebygge eller forsinke ved å endre livsstil.
Dei viktigaste tiltaka er sjølvsagte. Vi må ete mindre og sunnare mat, vi må bli meir fysisk aktive, slutte å røykje, og ha eit moderat alkoholforbruk. Vi må også redusere forureininga og betre miljøforholda i samfunnet, på arbeidsplassane og i heimen.
Forsking viser at dersom ein et mykje frukt, bær og grønsaker, samt grove kornprodukt og fisk, kan dette førebyggje ei rekke sjukdomar som type 2 diabetes, hjarte- og karsjukdomar, kreft og osteoporose.
Auka fysisk aktivitet er kan hende det aller viktigaste tiltaket mot livsstilssjukdomar. Den moderne sivilisasjonen har ført til at menneske i dag bruker kroppen vesentleg mykje mindre enn før. Vi har blitt passiviserte og inaktive. Regelmessig mosjon og bruk av kroppen i 30-60 minutt kvar dag styrkjer kroppen og bruker kaloriar. På den måten reduserer ein risikoen for overvekt, diabetes, hjartekarsjukdomar og beinskjørheit.
Vi kjenner årsakene til livsstilssjukdomane, og vi blir stadig minna på kva vi kan gjere for å betre leveutsiktene våre. Likevel held utviklinga fram i feil retning. Dette er ei utfordring for kvar enkelt av oss, men det er også ei samfunnsoppgåve der sentrale myndigheiter må setje i verk tiltak som stimulerer til eit sunnare liv.