Forsøk
Forsøk: Blodtypebestemming
I dette forsøket skal du avgjere blodtypen ved hjelp av anti A- og anti B-serum, og lære om korleis antistoff og antigen reagerer med kvarandre.
I dette forsøket skal du:
- sjå korleis blod klumpar seg saman (agglutinerer) når det blir blanda med eit antistoff, og lære kvifor det skjer
- lære deg å bestemme blodtypar
- få betre grunnlag til å forstå korleis allela i genotypen vår fastset eigenskapane våre
- lære om korleis antistoff og antigen reagerer med kvarandre, spesielt i AB0-systemet
Anti A-serum og anti B-serum er tilsett farge for at vi skal kunne skilje seruma frå kvarandre. Her er anti A blå og anti B gul.
- Noter kva for farger seruma med antistoff har.
- Skriv A og B på kvar sin ende av objektglaset.
- Bruk ein steril blodlansett til å stikke eit lite hol på ein av dine eigne fingrar, etter at du har reingjort fingeren med sprit og bomull.
- Overfør ein drope blod til kvar ende av objektglaset.
- Set plaster på fingeren slik at det ikkje blir noko søl av blod.
- Dryp ein drope anti A-serum på ein ende og ein drope anti B-serum på den andre.
- Bruk bakenden av ei fyrstikk til å blande blod og anti A-serum, og ei anna fyrstikk til å blande blod og anti B-serum.
- Vent i eitt minutt. Sjå etter samanklumping i bloddropane. Fastset blodtypen ved hjelp av tabellen i artikkelen Blodtypar og blodoverføring.
- Legg på dekkglas og studer i mikroskop. Sjå på preparat som har klumpa seg og ikkje. Du kan sjå i mikroskopet hos medelevar om du berre har ein type sjølv.
Avfallshandtering:
Skarpe gjenstandar samlar du i ein solid behaldar av kartong, tjukk plast eller glas. Hugs å lukke behaldaren godt før du kastar han i restavfallet.
Anna avfall med blod samlar du i ein pose som du knyter igjen før du kastar han i restavfallet.
(Obs! Regelverket for handtering av biologisk avfall blir bestemt av kvar kommune. Sjekk med kommunen din om dette er ein godkjend måte å levere avfallet på.)
- Kva skjer når blodet klumpar seg saman?
- Kva slags blodtype har du, og kva slags genotype/genotypar kan du ha?
- Kven kan du gi blod til eller få blod frå? Blodtypar? Nokon i arbeidsgruppa di?
- Korleis er fordelinga av blodtypane i klassen? Lag ein oversikt.
- Lag ei teikning av det du ser i mikroskopet (med og utan agglutinering).
Kanskje du kan ta bilete gjennom okularet i mikroskopet med mobiltelefon eller digitalkamera?
Blodtype | A | B | AB | 0 |
---|---|---|---|---|
andel i den norske befolkningen | 49 % | 8 % | 4 % | 39 % |
alleler | AA, A0, 0A | BB, B0, 0B | AB, BA | 00 |
Relatert innhald
Fagstoff
Blodtypar og blodoverføringSkjema som viser forenkla modellar av raude blodlekamar og antistoff i AB0-systemet.