Musserande vin – champagne

Forskjellige metodar blir nytta for å få fram mussering. Vi skal ta for oss dei mest nytta. Ordentleg musserande vin har eigentleg to gjæringsperiodar. Den beste og dyraste musserande vinen blir laga etter det som blir kalla champagnemetoden, der andregongsgjæringa skjer på flaske.

Champagne er eit verna namn. Det vi seie at det berre er den vinen som kjem frå Champagne i Frankrike, som kan nytte dette namnet. All annan vin som bruser, blir kalla musserande vin. Andre vilkår for å nytte champagnenamnet er at druene er dyrka der, og at vinen er laga etter champagnemetoden.

I Champagne nyttar ein tre typar druer: to blå og ei grøn. Dei fleste vinane er ei blanding av desse typane, og dei kjem frå fleire vinbønder. Men det kan òg vere ei blanding av berre blå druer (blanc de noirs) eller ei blanding av berre grøne druer (blanc de blancs). Det aller meste av champagnen er kvit, men det blir òg laga noko rosa.

Sidan det blir nytta blå druer til kvit vin, er det viktig at dei kjem til pressing så snart som mogleg, elles kan vinen bli misfarga. Derfor ligg presshusa ofte ute på vinmarkene. Herfrå blir mosten køyrd inn til vinfirmaa for gjæring. Etter at gjæringa er over, blir vin frå forskjellige druer og vinmarker blanda (egaliserte) på store tankar på opptil 50 000 liter. Denne blandinga blir kalla cuvée.

Vin frå denne cuveen blir tappa på tjukkvegga flasker som ein tilset sukker og gjærsopp, og andregongsgjæringa startar. Flaskene blir lukka med ein vanleg ølkapsel, og flaskene blir stua vekk for gjæring og lagring. Mens gjæringa går føre seg, oppstår det eit trykk i flaska likt 5–6 atmosfærar trykk. Trykket i eit bildekk skal vere ca. 2 atmosfærar. Vinen skal no lagrast i minst 2 år, men ofte ligg dei i 4–5 år eller lenger. Under lagringa dannar det seg botnfall, mellom anna frå døde gjærceller.

Ca. 3 månader før botnfallet skal fjernast, blir flaskene flytte over i les pupitre (pulter). Dette er store trelemmar med hòl i. Flaskene blir sette på hovudet ned i desse. No startar remuage-prosessen som går ut på å få botnfallet ned i flaskehalsen. Flaska får ei dagleg omdreiing/risting som fører botnfallet nedover. Det blir sagt at ein som har god trening, kan klare 30 000–40 000 flasker per dag.

Etter dette kjem degorgement, prosessen for å få botnfallet ut. Flaskehalsen blir sett ned i eit isbad slik at den delen frys til is. Så blir flaska teken opp, ølkapselen blir teken av, og trykket på flaska gjer at isklumpen med botnfallet i fyk ut. No blir flaska etterfylt for å erstatte det som vekke. Samtidig blir søtleiksgraden bestemt. Om ein vil ha ein søtleg vin, tilset ein vin med litt oppløyst sukker i. Så set ein på den ekte champagnekorken og fester han med ståltråd.

Når vinen blir søtare, er det mogleg å dekkje over eventuelle kvalitetsfeil. Dette er ikkje mogleg ved den tørraste typen, brut. Han er derfor alltid frå den beste kvaliteten. Champagne finst i desse søtleiksgradane:

• brut – ekstra tørr
• extra dry – tørr
• sec – halvtørr
• demi sec – søtleg
• doux – søt