Praktisk om vin

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC

Bilete: Johner Images, Johner, NTB

Temperatur har mykje å seie for kor mykje vinen smakar. Ein vin som blir servert iskald, kjøler ned munnen og reduserer dermed smaksevna. Ein vin som blir servert for varm, smaker mindre aromatisk og friskt. I tillegg vil alkoholsmaken kome tydelegare fram.

Vinen bør heller vere eit par gradar for kald enn for varm når han blir servert. Temperaturen i glaset stig raskt i eit varmt rom.

Ulike vinar skal serverast ved ulike temperaturar:

• raudvin: 16–18 °C

• kvitvin: 10–12 °C

• musserande/champagne: 6–8 °C

• rosévin: 8–12 °C

• portvin: 12–14 °C

• madeira: 12–14 °C

• sherry: 10–14 °C

Eit godt vinglas har stilk og stett og er tulipanforma. Det vil seie at det svingar litt inn mot toppen. Det er ikkje tilfeldig at vinglaset ser ut som det gjer. Innsvinginga av glaset gjer at aromaen ikkje forsvinn for fort ut av det. Stilken er til å halde i, slik at vi ikkje varmar opp vinen med handa. Vinen blir raskt for varm viss vi held på sjølve klokka på glaset. I tillegg bør glaset vere klart og gjennomsiktig, slik at vi kan vurdere fargen på vinen.

Til musserande vin nyttar vi høge, slanke glas. Desse held betre på boblene i vinen enn det eit raudvinsglas gjer. Sterkvin blir servert i små glas med stett, då det er naturleg at ein drikk mindre av dette.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Frode Hansen

Vi dekkjer opp med eitt glas til kvar vin framfor kvar kuvert. Skal det serverast mange rettar, kan det fort bli mange glas på kuverten. Då fyller vi heller på med glas etter kvart. Det vanlege er å setje glasa i rekkjefølgje frå høgre mot venstre. Vinen skal ikkje fungere som tørstedrikk, og derfor dekkjer vi alltid opp med vassglas i tillegg.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Ketil Lyngvær

Eit vinglas skal aldri fyllast heilt til randa. Gjesten skal ha moglegheit til å rotere vinen rundt i glaset for å frigjere aromaen utan at det skvulpar over. Det finst ulike storleikar på glasa, men eit "vanleg" raudvinsglas rommar ca. 30 cl, og då bør vi ikkje fylle glaset meir enn halvfullt. Vi reknar ca. 12–15 cl raud- eller kvitvin per glas. Av musserande vin reknar vi ca. 12 cl per glas, og av sterkvin reknar vi ca. 6 cl per glas.

Når vi skal servere vin til mange, kan det vere greitt å vite kor mange glas ein reknar på ei flaske, slik at det blir lettare å berekne kor mange flasker vi treng. Ei flaske vin inneheld 75 cl.

• musserande vin: 6–7 glas

• raud- og kvitvin: 5–6 glas

• dessertvin: 12 glas

• sterkvin: 12 glas

• boksvin: 20–24 glas

Vi serverer ofte fleire vinar til eit måltid. Derfor må vi vite kva rekkjefølgje vi bør servere vinane i. Ofte kan same vin serverast til fleire rettar – det må vi vurdere ut frå kva slags mat som blir servert. Når vi planlegg ein fleirrettars meny, begynner vi med ein lett forrett og avsluttar med tyngre rettar som hovudrett og dessert. På same måte tenkjer vi når vi skal servere vin: Vi begynner med dei lettaste og tørraste vinane, og avsluttar med dei tyngste og søtaste.

Generelle reglar

• lette vinar før tyngre vinar

• tørre vinar før søte vinar

• kvite vinar før raude vinar

Sjølv om vi anbefaler at kvite vinar blir serverte før raude vinar, bør vi òg ta omsyn til kor kraftig vinen er. Det vil seie at ein lett raudvin kan serverast før ein tung kvitvin. Rekkjefølgja blir då slik:

1. musserande vin

2. lett kvitvin

3. lett raudvin

4. tung kvitvin

5. tung raudvin

6. søte dessertvinar

7. søte sterkvinar

8. brennevin