Vinomgrep

I samtalar om vin høyrer vi ofte orda garvestoff, garvesyre og tannin. Desse tre orda beskriv det same. Tannin kjem frå skalet, stilken og kjernane i drua og frå fatlagring. Tanninet gir ei litt snerpande, tørr kjensle i munnen når du smaker på vin – litt av den same kjensla du får når du smaker på ein tepose. Det smaker med andre ord litt tørt og bittert. Tannin gir vinen struktur og bidreg til å "rydde opp" i munnen etter kjøt og feitt.

Omgrepet "friskleik" blir nytta om den forfriskande smaken som syreinnhaldet i vinen gir. Tenk på korleis det kjennest når du smaker på sitron. Syre er ein viktig grunnsmak i mat og vin. Ho gjer at vi ikkje opplever maten eller vinen som tung, flat eller kjedeleg. Friskleik blir gradert i lite frisk når ein nesten ikkje kjenner syresmaken, ganske frisk når syresmaken er tydeleg, og frisk når syresmaken er heilt sentral.

Dette omgrepet nyttar vi om inntrykket vi får av søt smak i vinen. Søtleiksgraden i vin går frå tørr via halvtørr til halvsøt og søt.

Når vi snakkar om ein tørr vin, betyr det i denne samanhengen at vinen ikkje har søtleik fordi alt sukkeret er gjort om til alkohol. Dette kan vere litt forvirrande, for ein vin kan smake tørt sjølv om han har litt restsukker i seg. Det kan nemleg hende at vinen inneheld så mykje syre at vi ikkje kjenner smaken av sukkeret.

Sjølv om vi stort sett nyttar omgrepet om kvitvinar, finst det òg raudvinar med søtleik. Ein halvtørr vin kjennest ganske søtleg ut i munnen, mens søt vin er dessertvin. Dei fleste kvitvinar er tørre, men ofte finn vi litt søtleik i ein del vinar frå Tyskland. Dei er då halvtørre.

Alkohol er resultatet av gjæring, og ein vin med høg alkoholprosent vil gi ei litt varm kjensle bak i munnen. Alkohol kan òg smake litt søtt.

Fylde handlar om at vinen kjennest tung og rik i munnen. Alkohol, tannin og fruktkonsentrasjon bidreg til fylde. For å gjere det veldig enkelt kan du tenkje på saft og vatn, og korleis blandingsforholdet mellom dei gir ulike opplevingar av fylde når du drikk. Fylde seier noko om vinstil, ikkje om det er god eller dårleg kvalitet på vinen. Graderinga går frå lett fyldig via ganske fyldig til fyldig.

Vi kjenner meir enn grunnsmakar når vi smaker mat eller vin. Aromaer oppfattar vi gjennom nasen når vi luktar på vin. Aromaene i vin kan til dømes vere dufter som minner om frukt, blomstrar, krydder eller urter. Aromaene i vinen blir danna av eigenskapar ved drua og dyrkinga, og under produksjon og lagring.