Grunnleggjande sjukepleie

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC

Bilete: Maskot, NTB

Florence Nightingale blir ofte omtalt som grunnleggjaren av moderne sjukepleie, og på fødselsdagen hennar 12. mai blir den internasjonale sjukepleiardagen feira. For Florence Nightingale var det viktig at sjukepleie handlar om å pleie den sjuke personen, ikkje sjukdommen. Læreboka hennar Notes on nursing (Håndbok i sykepleie) inneheld konkrete tiltak om korleis sjukepleie skal hjelpe pasientar til å meistre sjukdom og behandling for å bli frisk, leve med sjukdommen eller få ein fredfull død.

Den amerikanske sjukepleiaren Virginia Henderson beskreiv grunnleggjande sjukepleie som å ta vare på dei grunnleggjande behova til pasienten når pasienten ikkje sjølv har styrke, kunnskap eller vilje til å møte desse behova. Ein annan kjend sjukepleieteoretikar, Dorothea Orem, nytta omgrepet eigenomsorgssvikt for å forklare korleis sjukdom kan føre til at menneske ikkje greier å dekkje dei grunnleggjande behova sine.

Grunnleggjande sjukepleie inneber meir enn berre pleie og behandling av sjuke menneske, og det blir utført av både sjukepleiarar, helsefagarbeidarar og andre yrkesgrupper innan pleie og omsorgstenestene. For å kunne gi god sjukepleie må du ha kunnskapar om

• helsefremjande og førebyggjande arbeid
• behandling, pleie og lindring
• habilitering og rehabilitering
• motivasjon og rettleiing

Som helsefagarbeidar skal du jobbe ut frå eit heilskapleg menneskesyn og ta omsyn til at menneske har både fysiske, psykiske, sosiale og kulturelle eller åndelege behov. Du treng derfor kompetanse om ulike faktorar som påverkar helse, og du må alltid ta omsyn til dei individuelle behova til den enkelte pasienten eller brukaren.

Det er òg viktig at du kjenner godt til både ditt eige og andre yrkesgrupper sitt kompetanseområde for å kunne samarbeide tverrfagleg om å yte heilskapleg omsorg.

Kirkevold, M. (2007). Sykepleieteorier. Ad notam Gyldendal.

Mathisen, J. (2006). Sykepleiehistorie. (2. utg.). Universitetsforlaget.