Autoritet og makt i sosiale system

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC

Bilete: TT Nyhetsbyrån, NTB scanpix

1. Kva kjenneteiknar autoritet og legitim makt?
2. Kva kan gjere at to personar i same posisjon har veldig ulik autoritet? Grunngi svaret.

3. Finn døme på menneske i dagens samfunn som har følgjande former for autoritet:

   • tradisjonell autoritet
   • karismatisk autoritet
   • rasjonell-legal autoritet
4. I moderne samfunn er rasjonell-legal autoritet dominerande. Diskuter fordelar og ulemper med rasjonell-legal autoritet i forhold til andre typar autoritet.

Skulen er eit sosialt system. Utforsk kven som har kva slags makt på skulen. Du kan eventuelt velje eit anna sosialt system og tilpasse spørsmåla til det.

1. Ta utgangspunkt i skulen der du går. Set opp ei liste over kven som har makt over elevane og skulen.

2. Vel ut ein person i ei rolle på skulen. Det kan vere ein elev på eit bestemt klassetrinn, ein lærar, ein reinhaldsarbeidar eller ein person i leiinga. Du skal kartleggje kva slags makt denne personen har, og du kan gjerne gjennomføre eit intervju med ein person i den posisjonen du har valt, for å skaffe deg bakgrunnsinformasjon.

   1. Kva slags makt gir den formelle posisjonen han eller ho? Gi konkrete døme.
   2. Kva former for makt kan han eller ho bruke innanfor organisasjonen for å skaffe seg auka makt og innverknad?
   3. Korleis kan han eller ho skaffe seg autoritet i rolla si i organisasjonen? Gi konkrete døme.
   4. På kva måte har den sosiale strukturen som skulen er ein del av, makt og innverknad over han eller henne?
   5. Korleis kan han eller ho påverke skulen som ein sosial struktur?
3. Finn ei konkret sak som den personen du har valt, ønskjer å få gjennomslag for på skulen. Reflekter over korleis han eller ho kan gå fram for å få gjennomslag for saka si.