Flytting i Noreg
På 1800-talet hadde befolkningsvekst, industrialisering og modernisering i Noreg ført til at det var færre moglegheiter på bygdene – og langt fleire i byane, i utlandet eller andre stader i landet. Derfor vart det stadig vanlegare at folk flytte på seg. I hovudsak kan vi snakke om to store flyttemønster innanlands på 1800-talet og fram til utbrotet av den første verdskrigen:
Den eine flyttestraumen gjekk frå bygder til byar og tettstader. Dei nye industristadene og dei største byane tiltrekte seg flest menneske. Dette gjaldt spesielt hovudstaden Kristiania (Oslo).
Den andre flyttestraumen gjekk mellom regionar. Til dømes flytte mange til Nord-Noreg på grunn av moglegheitene knytte til fiske og fordi det var mykje ledig jord.
Innvandring til Noreg
Den største gruppa med innvandrarar til Noreg på 1800-talet kom frå Sverige. Over 100 000 personar kom frå Sverige til Noreg i andre halvdel av 1800-talet. I tillegg kom det grupper med danskar, finnar, tyskarar, britar og enkelte jødar. Inga av desse gruppene bestod av meir enn 4000 personar.
Svenskar og finnar busette seg i både byar og bygder. Finnane, eller kvenane, busette seg først og fremst i Nord-Noreg, mens skogfinnane busette seg i grenseområda på Austlandet. Svenskane fann seg til rette rundt Oslofjorden. Andre grupper med innvandrarar busette seg først og fremst i byane.
I filmen Svenskene kommer! får du eit historisk blikk på svensk arbeidsinnvandring til Noreg.
Kulturmøte
Dei fleste innvandrarane vart lett integrerte i det norske samfunnet. I mange tilfelle vart dei assimilerte. Det vil seie at minoritetskulturen vel eller blir tvinga til å ta over majoritetskulturen, og dermed mister den opphavlege kulturen sin.
For svenskane var språk og kultur såpass nærskylde at integreringa gjekk raskt. For andre nasjonalitetar var det naudsynt å lære seg språket raskt for å få arbeid.
Kvenane i Finnmark brukte lengre tid på lære seg språket, men vart integrerte over tid. Enkelte stader dominerte ulike innvandrargrupper lokalmiljøet. Det gjaldt til dømes "svenskebyen" i Halden og "kvenbyen" i Vadsø.
Sjå episoden Jakten på Norge 1814–2014: På vandring frå NRK Skole for å lære meir om utvandring, innvandring og flytting i Noreg.
Kjelde
Myhre, J. E. (2021, 9. juni). På flyttefot til og innen Norge. I Norgeshistorie. Henta frå https://www.norgeshistorie.no/industrialisering-og-demokrati/1505-pa-flyttefot-til-og-innen-norge.html