Kva er lappemetoden?
Lappemetoden er ein velbrukt metode for å lære elevar med norsk som andrespråk reglane for norsk syntaks. Det er tre viktige prinsipp i metoden:
Visualisering kan gjere grammatiske reglar enklare å forstå. Lappemetoden bruker fargar.
Fargane kan ikkje berre lette forståinga, men òg gjere det lettare å hugse reglane når eleven snakkar eller skriv.
Lappemetoden er ei taktil arbeidsform. Elevane skal ikkje skrive på eit ark eller ein pc eller fylle inn ord. I staden skal dei flytte rundt på fysiske lappar.
Lettare å forstå og hugse
Mange elevar som skal lære norsk, synest det er vanskeleg å forstå og hugse på kvar dei ulike setningsledda skal stå. Derfor vil du ofte sjå setningar som "I dag ho skal gå til byen". Eleven plasserer verbalet på tredjeplass og bryt med det V2-regelen.
Men bruker du lappemetoden, kan du hjelpe eleven ved å seie: "Hugs at oransje alltid skal på andreplass." Vi bruker alltid den sterke oransjefargen på verbalet, sidan nettopp dette setningsleddet ofte blir plassert feil i setningar.
Samarbeid og diskusjon
Lappemetoden er ein super måte å skape samarbeid og diskusjon på. Del lappane ut til elevar som sit i par eller grupper og be dei lage setningar. Det er gode sjansar for at du høyrer dei bruke fagomgrep og diskutere syntaks på denne måten: "Nei, han kan ikkje ligge der. Det er oransje – verbalet. Det skal på andreplass." Eller: "Nei, den må vi flytte. Det er jo eit lilla setningsadverbial. Det skal alltid etter den oransje – verbalet."
Under finn du lenker til oppgåver du kan bruke i klasserommet. Alle oppgåvene har vedlegg du skal skrive ut, slik at du kan klippe ut setningsledd. Du vil òg finne vedlegg som gir deg høve til å skrive ut tomme boksar, så du eller elevane kan skrive inn ord sjølv.
Nivå 1: Lag enkle heilsetningar med lappemetoden
Nivå 2: Lag heilsetningar med to verbal med lappemetoden
Nivå 3: Lag heilsetningar med setningsadverbial med lappemetoden