Her kan du jobbe med oppgåver om parameterframstillingar for linjer.
4.4.1
Ei linje går gjennom punkta A2,2og B3,4.
a) Finn ein retningsvektor for linja.
Løysing
Vi bruker AB→:
rl→=AB→=3-2,4-2=1,2
b) Finn stigingstalet for linja ved å sjå på retningsvektoren.
Løysing
Vi finn stigingstalet til ei linje ved å dele endringa i y på endringa i x. Det betyr at vi kan finne stigingstalet til ei linje ved å dele y-komponenten i retningsvektoren på x-komponenten:
stigingstalet=yrl→xrl→=21=2
c) Bruk punktet Aog retningsvektoren du fann i a) til å lage ei parameterframstilling for linja.
Løysing
l:x=2+ty=2+2t
d) Vis at punktet B ligg på linja.
Løysing
Viss B skal liggje på linja, må vi finne ein t slik at begge koordinatane til B passar i parameterframstillinga til l. Vi set først x=3, og så sjekkar vi om den t-verdien vi då får gir y=4:
x=2+t3=2+tt=1y=2+2·1=2+2=4
Vi ser at punktet B ligg på linja.
4.4.2
Vi har gitt linja m:x=3-2ty=1+t.
a) Teikn linja i eit koordinatsystem – både for hand og i GeoGebra.
Løysing
For å teikne linja for hand treng vi eitt punkt i tillegg til startpunktet i parameterframstillinga, som er 3,1.
Vi set inn t=1:
x=3-2·1=3-2=1y=1+1=2
Vi teiknar inn dei to punkta og trekkjer linja mellom dei.
For å teikne linja i GeoGebra skriv vi
Kurve(3-2t,1+t,t,-3,3)
for å få fram linja. Hugs at vi må velje eit intervall for t for at GeoGebra skal kunne teikne linja.
b) Finn ei parameterframstilling for ei linje som går gjennom punktet 2,2 og er parallell med m.
Løysing
Vi bruker den same retningsvektoren som i m:
x=2-2ty=2+t
c) Forklar at linja l:x=1-4ty=4+2t er parallell med m.
Løysing
Vi ser på retningsvektorane til linjene:
rl→=-4,2=2·-2,1=2·rm→
Sidan retningsvektorane er parallelle, er òg linjene parallelle.
d) Forklar at linja n:x=1-6ty=2+3t er den same linja som m.
Løysing
Vi ser at punktet (1,2) ligg både på m og n. I tillegg har vi at dei to vektorane er parallelle. Dermed er dei to linjene identiske.
e) Forklar at linja p:x=3-ty=1-2t står vinkelrett på m.
Løysing
To linjer står vinkelrett på kvarandre dersom dei to retningsvektorane står vinkelrett på kvarandre. Vi viser at skalarproduktet mellom dei to retningsvektorane er lik 0:
-2,1·-1,-2=-2·-1+1·-2=2-2=0
4.4.3
Ei linje l går gjennom punktet A3,-2 og har retningsvektoren r→=-5,2.
a) Finn ei parameterframstilling for linja.
Løysing
l:x=3-5ty=-2+2t
b) Undersøk om punkta B-2,0 og C2,4 ligg på linja.