Oppgåve 1
Media kan bidra til openheit rundt vanskelege tema. Men helsemyndigheitene er òg opptekne av at slik omtale kan ha ein smitteeffekt som får unge til å ta dårlege val.
- I 2017 tok rektorane i Trondheim kontakt med foreldre fordi dei var bekymra for at Netflix-serien 13 Reasons Why kunne ha uheldig innverknad på unge. Les artikkelen «Sjølvmord og smitte». – Korleis grunngir forfattaren desse bekymringane? – Kva tenkjer du sjølv om kva smitteeffekt slike seriar kan ha?
- Samarbeid to og to. Finn døme på medieunderhaldning som de meiner romantiserer destruktiv åtferd. I kva grad trur de slikt medieinnhald påverkar unge på dykkar alder?
Oppgåve 2
Les denne NRK-artikkelen: «Teknologiekspert: Instagrams teknologi kan i verste fall være livsfarlig».
- Kvifor meiner Petter Bae Brandtzæg at dei algoritmane Instagram byggjer på, kan vere livsfarlege?
- Instagram er i stor grad basert på maskinlæring, der mellom anna biletattkjenning skal fange opp potensielt skadeleg innhald. Kvifor fungerer ikkje dette i desse tilfella?
- Skriv ein kort tekst der du reflekterer rundt kva ansvar sosiale medium som Instagram bør ha for å førebyggje sjølvmord hos unge.
Oppgåve 3
Ein ung bilførar blei i 2020 dømd for å ha køyrt i 230 km/t i ei 80-sone. Han filma råkøyringa mens ho skjedde, og delte videoen med fleire på Snapchat. Politiet kan melde om fleire slike hendingar.
Diskuter med ein medelev:
- Kva kan vere grunnen til at unge på dykkar alder vel å dele videoar som viser slåstkampar og råkøyring, direkte i sosiale medium?
- I kor stor grad kan slikt innhald kan ha ein smitteeffekt i eit ungdomsmiljø?
- Kva ansvar har dei som liker og deler slik innhald?
Oppgåve 4
- Kva meiner vi med omgrepet «det mørke nettet»?
- Dei siste åra har vi sett fleire døme på at personar med ekstremistiske oppfatningar isceneset seg sjølv og søkjer stadfesting frå likesinna i sosiale medium. Nokre hevdar at ekstremisme først og fremst blir utvikla framfor skjermen på guterommet.
– Diskuter med ein medelev: Kva andre faktorar kan vere medverkande til at unge utviklar ekstreme synspunkt og valdsfantasiar? Terroråtaket på to moskear i Christchurch i New Zealand blir omtalt som det første «sosiale medium-åtaket» fordi gjerningsmannen strøymde massakren direkte på Facebook. Dette åtaket inspirerte blant andre den norske terroristen Philip Manshaus, som sjølv filma åtaket sitt på Al-Noor-moskeen i Bærum i 2019.
Diskuter i klassen:
- Kva trur de terroristar oppnår ved å sende handlingane sine «live»?
- Bør sosiale medium sensurere ekstreme og valdelege ytringar?
- Bør dei redaksjonelle media «teie i hel» ekstremistar som isceneset seg sjølve i sosiale medium, eller bør dei dekkje slike ytringar på linje med andre ytringar?