Høgdemåling

Å driva med skogbruk inneber å planleggja langsiktig. Då kan det vera nyttig å skaffa seg ei oversikt over ressursane i skogen. Ved hjelp av nokre enkle metodar kan vi finna ut høgda og diameteren på tre og ut frå det berekna volumet på enkelttre og bestand. Vi skal også sjå på korleis vi kan finna alderen på ståande tre, og korleis vi enkelt kan berekna kor mange tre det er på eit dekar. Ved hjelp av desse opplysningane kan vi finna boniteten og hogstklassen.

Vi kan måla høgd på ulike måtar. Høgdemålarkjeppen gir oss eit raskt overslag, men det kan aldri verta heilt nøyaktig. Ønskjer vi meir nøyaktige målingar, kan vi bruka optiske eller laserbaserte høgdemålarar.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-SA

Bilete: Vigdis Jonsen

Ønskjer du ei meir nøyaktig måling, er Suunto høgdemålar eit mykje brukt instrument. Det er ein trigonometrisk høgdemålar med optisk avstandsmåling. Trigonometri kjenner du frå matematikken som forholdet mellom sidene i ein rettvinkla trekant. Det er dette prinsippet Suunto høgdemålar er basert på.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-SA

Bilete: Vigdis Jonsen

Suunto høgdemålar består av to avlesingsskalaer: ein for 15 meters avstand til treet og ein for 20 meter. Det vil seia at du må måla deg ut nøyaktig 15 eller 20 meter frå treet. Dette kan du enklast gjera ved hjelp av målband. Skal du bruka den optiske avstandsmålaren, må du plassera ein spesiell linjal med synlege avstandsmerke på treet som du les avstanden frå.

Vi tek utgangspunkt i skalaen til venstre for 20 meter. Då må du først måla deg 20 meter frå treet. Når du no ser inn i augelinsa til Suuntoen, ser du ein todelt skala (1:20 og 1:15) og ein strek i midten. Du skal no bruka skalaen på venstre side for 20 meter. Det er viktig at du har begge auga opne samtidig. På flat mark kan du lesa av høgda direkte. Det gjer du først ved å sikta mot toppen av treet. Når den horisontale streken i midten tangerer toppen på treet, kan du lesa av verdien. Deretter siktar du mot rota og les av talet du får der. Sjølv om denne verdien er negativ, skal du plussa han med den andre. Dei to verdiane du no får til saman, er lik høgda på treet.

Det lønner seg å øva på denne metoden når du står på nokolunde flat mark. Står du derimot høgare eller lågare enn det vi reknar som stubbeavskjer, må du korrigera med å lesa av mot stubbeavskjeret for så å leggja til eller trekkja frå avlesinga mot toppen.