Hopp til innhald

Oppgåver og aktivitetar

Induksjonsbevis

Her kan du jobbe med induksjonsbevis.

1.3.10

Bruk induksjon til å vise at summen, Sn, av dei n første oddetala er

Sn= 1+3+5+ ... +(2n-1)=n2

Løysing

Pn: Sn=n2

an=2n-1

Trinn 1

VS:

S1 = a1 = 1

HS:

12=1

P1 er sann.

Trinn 2

Vi antek Pk: Sk=k2.

Vi undersøker om PkPk+1:

Pk+1: Sk+1 = k+12Sk+ak+1 = k+12

VS:

Sk+ak+1 = k2+2k+1-1= k2+2k+2-1= k2+2k+1

HS:

k+12 = k2+2k+1

Vi har no vist at PkPk+1.

Konklusjon

Vi har vist ved induksjon at Pn er sann for alle n1.

1.3.11

Vi har gitt ei geometrisk rekke der a1=1 og k=2.

Vis ved induksjon at Sn = 2n-1.

Løysing

Trinn 1

n = 1:VS = 1HS = 21-1=1

Påstanden held for n=1

Trinn 2

Vi går ut frå at Sk=2k-1.

Vi har at

an = a1·kn-1= 1·2n-1= 2n-1ak+1 = 2k+1-1= 2k

Då skal vi ha at

Sk+1 = 2k+1-1Sk+ak+1 = 2k+1-1
VS = Sk+ak+1 = 2k-1+2k= 2·2k-1= 21·2k-1= 2k+1-1 = HS

Konklusjon

Vi har bevist ved induksjon at Sn = 2n-1 for alle n1.

1.3.12

Vis ved induksjon at summen Sn av ei aritmetisk rekke er n·a1+an2.

Løysing

Vi har at an = a1+dn-1.

Dette gir at påstanden vi skal vise, er

Pn: Sn = n·a1+an2

Trinn 1

VS:

S1 = a1

HS:

S1 = 1·a1+a12= 2a12= a1

Vi ser at P1 held.

Trinn 2

Vi antek Pk:Sk = k·a1+ak2.

Då må vi vise

Pk+1:Sk+1=k+1·a1+ak+12

VS:

Vi har at ak+1 = a1+ d(k+1-1) = a1+dk.

Sk+1 = Sk+ak+1= Sk+a1+dk

HS:

Vi har òg at ak+1=ak+d.

k+1·a1 +ak+12 = k·a1 +ak+12+a1 +ak+12= k·a1+ak+d2+a1+a1+dk2= k·a1+ak2+kd2+2a12+dk2= Sk+a1+dk

Dei to sidene er like, og det betyr at PkPk+1.

Konklusjon

Vi har no bevist Pn for alle n1 ved induksjon.

1.3.13

Vis ved induksjon at summen, Sn, av ei geometrisk rekke er a1·kn-1k-1.

Løysing

Vi har at an=a1·kn-1.

P(n): Sn=a1·kn-1k-1

Trinn 1

VS:

S1=a1

HS:

S1 = a1·k1-1k-1= a1·k-1k-1= a1·1= a1

P(1) er sann.

Trinn 2

Vi antek P(r). Vi undersøker om PrPr+1:

(Legg merke til at vi her bruker r i staden for k i trinn 2 for å unngå å blande med konstanten k i den geometriske rekka.)

Vi har då

Pr+1: Sr+1=a1·kr+1-1k-1

ar+1=a1·kr-1+1=a1·kr

Utrekning:

VS = Sr+1 = Sr+ar+1= a1·kr-1k-1+a1·kr= a1kr-1k-1+kr=a1kr-1k-1+krk-1k-1= a1kr-1+kr+1-krk-1= a1kr+1-1k-1= HS

Då har vi bevist at PrPr+1.

Konklusjon

Sidan både trinn 1 og trinn 2 er oppfylte, har vi bevist at Pn held for alle n.

1.3.14

Finn ein formel for summen av dei n første partala, og bevis ved induksjon at formelen er rett.

Løysing

Vi finn først formelen.

Vi kan sjå på summen av partala som ei aritmetisk rekke der

a1=2

og

an = a1+dn-1= 2+2n-1= 2+2n-2= 2n

Vi bruker formelen for sum av aritmetisk rekke:

Sn = n·a1+an2= n·2+2n2= n·1+n= n2+n

Induksjonsbeviset:

Vi skal bevise påstanden

Pn:Sn=n2+n

Trinn 1

n=1

VS:

S1=a1 =2

HS:

S1 =12+1 = 2

P1 held.

Trinn 2

Vi antek Pk og undersøker Pk+1.

Pk+1: 2+4+ ... +2k + 2k+1 = k+12+k+1

VS = 2+4+ ... 2k + 2k+1= k2+k+2k+2= k2 + 3k +2HS = k+12+k+1= k2+2k+1+k+1= k2+3k+2

Vi ser at PkPk+1.

Konklusjon

Vi har bevist ved induksjon at summen av dei n første partala er gitt ved formelen Sn=n2+n.



CC BY-SASkrive av Tove Annette Holter, Olav Kristensen og Stein Aanensen.
Sist fagleg oppdatert 31.03.2022

Læringsressursar

Matematiske bevis