a) Du skal legge furugolv i lengderetninga i eit rom, sjå teikninga. Breidda på rommet er 3 370 mm. Golvborda har breidde 110 mm. Borda skal leggast tett i tett. For at resultatet skal bli så pent som mogleg, skal det første og siste bordet vere like breie og breiare enn ei halv bordbreidde.
Rekn ut kor mange golvbord det blir i breidda, og berekn samtidig breidda av det første og det siste bordet.
Løysing
Først må vi finne ut kor mange heile golvbord det er plass til. Då må vi finne ut kor mange "110 mm" det er plass til på 3 370 mm, og det gjer vi ved å dele.
Dette betyr at det er plass til 30 heile bord. For å unngå å måtte bruke eit smalt bord til slutt og samtidig få eit symmetrisk bordmønster, går vi ned til 29 heile bord. 29 heile bord tek
29·110mm=3190mm
av lengda av veggen. Då er det igjen
3370mm-3190mm=180mm
Denne plassen fordeler vi på det første og det siste bordet, som begge må kløyvast slik at dei får breidda
180mm2=90mm
b) Kontroller utrekninga i a) ved å legge saman breidda av alle borda.
Løysing
Det er 29 heile bord pluss start- og sluttbordet.
29·110mm+2·90mm=3370mm.
Utrekninga stemmer.
c) I eit anna rom med breidde 4 794 mm skal det leggast golvbord som har breidda 142 mm. Følg dei same krava som i oppgåve a) og berekn talet på bord og breidda av start- og sluttbordet.
Løysing
Talet på golvbord:
4794mm142mm=33,76
Vi går ned med eitt bord og bruker 32 heile bord. 32 heile bord tek
32·142mm=4544mm
av lengda av veggen. Då er det igjen
4794mm-4544mm=250mm
Denne plassen fordeler vi på det første og det siste bordet, som begge må kløyvast slik at dei får breidda
250mm2=125mm
Oppgåve 3
a) På eit tregolv i eit rom er det brukt golvbord med breidde 162 mm. Golvet er lagt symmetrisk slik at både første og siste bord har breidda 113 mm. Totalt er det 29 bord.
Kva er breidda av rommet?
Løysing
Breidda av rommet er lik summen av breidda av første og siste bord pluss breidda av 27 bord som ikkje er kløyvde. Breidda av rommet er
2·113mm+27·162mm=4600mm
b) I eit anna rom med breidde lik 2 436 mm er det brukt totalt 26 bord. Golvet er lagt symmetrisk, og første og siste bord har breidda 78 mm.
Kva er breidda av dei golvborda som ikkje er kløyvde?
Løysing
Først reknar vi ut kor stor plass i breidda dei 24 ukløyvde borda tek:
2436mm-2·78mm=2289mm
Så må vi finne ut kor breitt kvart golvbord blir ved å dele 2 289 mm på 24.
2280mm24=95mm
Breidda på golvborda (som er ukløyvde) er 95 mm.
Oppgåve 4
Når vi legg rektangulære fliser i eit vanleg rektangulært mønster, er det to krav vi bør følge for at resultatet skal bli så pent som mogleg. Kva krav er det?
Løysing
Flisene skal leggast slik at mønsteret blir symmetrisk.
Både start- og sluttflisa skal vere større enn ei halv flis.
Oppgåve 5
Vi skal legge flis på ein vegg som har breidde 1 482 mm. Flisene er 200 x 200 mm, og fugebreidda skal vere 4 mm.
a) Rekn ut kor mange heile fliser det blir når vi følger krava i den førre oppgåva og set av ein avstand på ei fugebreidde mellom hjørna og start- og sluttflisa.
Løysing
Sidan det er éi fugebreidde meir enn talet på fliser (fordi vi startar og avsluttar veggen med ei fugebreidde), trekker vi ei fugebreidde frå totallengda av veggen. Dette blir tilsvarande som å trekke breidda av ein overliggar frå totallengda av veggen i oppgåve 1 a):
1482mm-4mm=1478mm
Breidda av ei flis pluss ei fuge blir
200mm+4mm=204mm
No kan vi berekne talet på heile fliser:
1478mm204mm=7,2
Det er plass til 7 heile fliser. Men for at både start- og sluttflisa skal bli større enn ei halv flis, kan vi ikkje bruke meir enn 6 heile fliser.
b) Rekn ut breidda av startflisa og sluttflisa.
Løysing
Først reknar vi ut kva breidda på start- og sluttflisa blir, ved å finne ut kor stor plass 6 heile fliser inkludert fugebreidde tek.
6·204mm=1224mm
Resten av veggen blir
1478mm-1224mm=254mm
Dette skal fordelast på to fliser: start- og sluttflisa inkludert fuger:
254mm2=127mm
Til slutt må vi trekke frå fugebreidda. Breidda på startflisa og på sluttflisa blir
127mm-4mm=123mm
c) Kontroller berekningane ved å legge saman alle lengdene.
Løysing
Det er 6 heile fliser på 200 mm og 2 fliser med breidde 123 mm. Det er òg 9 fuger eller mellomrom på 4 mm kvar. Til saman blir dette
6·200mm+2·123mm+9·4mm=1482mm
Berekningane stemmer, for vi fekk vegglengda til svar.
d) Vi startar flislegginga ved midten av veggen. Skal det ligge ei fuge eller ei flis på midten? Teikn ei skisse av ei rad av flismønsteret på veggen.
Løysing
Sidan talet på heile fliser er eit partal, må det vere ei fugebreidde på midten. Flismønsteret ser derfor omtrent slik ut:
e) Gjenta berekningane i oppgåve a), b), c) og d) når lengda av veggen er 1 382 mm i staden for 1 482 mm. Teikn ei skisse av flismønsteret.
Løysing
Vegglengde minus éi fugebreidde:
1382mm-4mm=1378mm
Breidda av ei flis pluss ei fuge er framleis 204 mm. Talet på heile fliser blir
1378mm204mm=6,8
Det er plass til 6 heile fliser. Men for at start- og sluttflisa skal bli større enn ei halv flis, kan vi ikkje bruke meir enn 5 heile fliser.
Vi reknar ut kva breidda på start- og sluttflisa blir ved å finne ut kor stor plass 5 heile fliser inkludert fugebreidde tek.
5·204mm=1020mm
Resten av veggen blir
1378mm-1020mm=358mm
Dette skal fordelast på to fliser: start- og sluttflisa inkludert fuger:
358mm2=179mm
Til slutt må vi trekke frå fugebreidda. Breidda på start- og sluttflisa blir
179mm-4mm=175mm
Start- og sluttflisa blir større enn ei halv flis, som det skulle bli.
Sidan det no er 5 heile fliser, blir det ei flis på midten i staden for ei fuge:
Oppgåve 6
Kva er forskjellen på å lage symmetrisk inndeling av fliser og symmetrisk inndeling av til dømes golvbord?
Løysing
Forskjellen er at vi må ta omsyn til fugene og kor stor avstand det skal vere fram til første flis og etter siste flis, i forhold til vegglengda.
Nedlastbare filer
Her kan du laste ned oppgåvene som word- og pdf-dokument.