Fyll ut tabellen under:
mil | km | | | m | dm | cm | mm |
---|
| | x | x | | | 13 000 | |
| | x | x | 4 000 | | | |
2,3 | | x | x | | | | |
| 0,013 | x | x | | | | |
Løysing
mil | km | | | m | dm | cm | mm |
---|
0,013 | 0,13 | x | x | 130 | 1 300 | 13 000 | 130 000 |
0,4 | 4 | x | x | 4 000 | 40 000 | 400 000 | 4 000 000 |
2,3 | 23 | x | x | 23 000 | 230 000 | 2 300 000 | 23 000 000 |
0,001 3 | 0,013 | x | x | 13 | 130 | 1 300 | 13 000 |
Gjer om til passande eining og legg saman.
a)
b) 31 mm+23 cm+4,5 dm
c) 6,7 mil+23 km+4 000 m
Løysing
a)
3,0 m+270 cm+32dm = 30 dm+27 dm+32 dm=89 dm
b)
31 mm+23 cm+4,5 dm = 3,1 cm+23 cm+45 cm= 71,1 cm
c)
6,7 mil+23 km+4 000 m = 67 km+23 km+4 km = 94 km
Gjer om til mikrometer og nanometer.
a) 6,5cm
b) 0,03mm
c) 2,5dm
Løysing
a)
6,5 cm=6,5·10 000 μm=65 000 μm6,5 cm=6,5·10 000 000 nm=65 000 000 nm
b)
0,03 mm=0,03·1 000 μm=30 μm0,03 mm=0,03·1 000 000 nm=30 000 nm
c)
2,5 dm=2,5·100 000 μm=250 000 μm2,5 dm=2,5·100 000 000 nm=250 000 000 nm
Legg saman og vel eit passande tal på desimalar.
a) 2,35 cm+3,45 cm+4,0 cm
b) 2,35 cm+3,45 cm+4,00 cm
c) 2,3 km+44,2 km+13,002 km
d) 2,300 km+44,200 km+13,002 km
Løysing
a)
2,3 cm+3,45 cm+4,0 cm = 9,80 cm≈ 9,8 cm
b)
2,35 cm+3,45 cm+4,00 cm=9,80 cm
c)
2,3 km+44,2 km+13,002 km = 59,502 km≈ 59,5 km
d)
2,300 km+44,200 km+13,002 km=59,502 km
Buksestorleikar blir ofte gitt i tommar. Ein tomme er 2,54 cm.
a) Ei bukse har livvidde 31 tommar. Kor mange cm er det?
b) Kva buksestorleik må du velje dersom du er 86 cm rundt livet?
Løysing
a)
31·2,54 cm=78,7cm≈79cm
Buksa er cirka 79 cm i livet.
b)
862,54 tommar=33,8tommar≈34tommar
Du må ha storleik 34.
Du skal setje opp eit gjerde rundt eit rektangulært uteområde inntil ein husvegg. Du måler at husveggen er 6,3 m. Du har kjøpt inn 20 m gjerde. Kor langt ut frå husveggen kan du få uteområdet?
Løysing
Her bruker vi husveggen som den eine sida i rektangelet. Vi kan kalle lengda ut frå husveggen for l. Då får vi at
l+l+6,3 m=20 m
Dette kan vi løyse som likning, eller vi kan rekne oss baklengs og sjå at to lengder må vere
20 m-6,3 m=13,7 m
Då har vi at éi lengde må vere 13,7m2=6,85m≈6,9m.
Vi kjem cirka 6,9 meter ut frå husveggen.
Vi kan bruke eininga lysår om avstandar i verdsrommet. Eitt lysår er så langt lyset går i løpet av eitt år, dersom det går i vakuum, og det er cirka 9461 milliardar kilometer.
a) Skriv lysåret på standardform med meter som nemning.
Løysing
1 milliard=1091 km=1 000 m=103 m9 461=9,461·103
9 461 milliardar km = 9,461·103·109·103 m= 9,461·1015 m
b) Kor langt er ein lystime, eit lysminutt og eit lyssekund?
Løysing
Ein lystime er så langt lyset beveger seg på ein time. Vi reknar med 365 dagar i året og 24 timar i døgnet. Ein lystime blir derfor:
365·24=8 760=8,760·1039,461·10158,760·103 m=1,080 0·1012 m≈1,080·1012 m
Vi deler på 60 for å finne eit lysminutt:
1,080·10126·101 m=0,180 00·1011 m=1,800·1010 m
Så deler vi på 60 igjen for å finne eit lyssekund:
1,800·10106·101 m=0,300 0·109 m=3,000·108 m
Her har vi løyst oppgåva for hand, men vi kan sjølvsagt òg løyse ho i GeoGebra eller ved hjelp av andre digitale hjelpemiddel.
c) Det er cirka 1,3 lyssekund mellom jorda og månen. Kor mange km er det?
Løysing
1,3·3,000·108 m = 3,900·108 m= 3,9·105km=390 000km
d) Avstanden til Pluto er cirka 5,5 lystimar. Kor mange km er det?
Løysing
5,5·1,080·1012 m = 5,940·1012 m= 5 940·109 m= 6 940·106km=6 940 millionar km
Dahle, H. (2021, 18. januar). Lysår. I Store norske leksikon. https://snl.no/lys%C3%A5r