Ost
Ei osteanretning kan gjerast genialt enkel, eller avansert og spennande. Ostebord er populært, anten ein serverer det som eit måltid i seg sjølv, eller som forrett eller dessert. Eit ostebord bør ha ein representant frå kvar ostefamilie, då vil alle finne ein ost dei likar. Her vil vi sjå på korleis ein enkelt kan komponere eit ostefat eller ostebord, alt etter kor mange personar som skal ete. Først kjem nokre tips som kan vere nyttige når du skal komponere ei osteanretning.
Utval
Ei osteanretning bør ha ein representant frå kvar ostefamilie:
blåmuggost: gorgonzola, Royal blue, Norzola, Normanna, stilton
kvitmuggost: brie, camembert, chevre, Saint Marcellin
kittmodna ost: Ridder, Port Salut, Munster, Saint Albray
ferskost/fløyteost: Snøfrisk, kremost, smelteost (Buko), mascarpone, ricotta
faste og halvfaste ostar: Jarlsberg, sveitserost, edamer
Temperering
Osten smaker best når han er rett temperert. Dei fleste ostar får fram den gode smaken og aromaen etter om lag ein time i romtemperatur. Det er alltid lurt å skjere osten mens han er kald – tempererte ostar er mjuke og vanskelegare å skjere pene stykke av.
Oppdeling
For at osten skal sjå innbydande ut, er det viktig å bruke riktige reiskapar når ein skjer han opp. Ein stor kniv er nødvendig for å dele opp store, runde ostar, mens ein rifla tomatkniv eller ein rotkniv er hendig når osten skal skjerast i serveringsklare stykke. Ostehøvelen passar best til faste, kvite ostar.
Når ein skjer med kalde knivar, har ostane ein tendens til å henge seg fast. Set derfor knivane i varmt vatn undervegs, då vil det vere lettare å skjere fine stykke. Ver òg nøye med å byte knivar ofte sidan ulike ostetypar lett tek smak av kvarandre.
Presentasjon
Ost treng ikkje nødvendigvis å bli servert på fat. Ofte kan det vere spennande å legge opp osten på originale måtar på ostebordet. Flate steinar, rustikke trefjøler, spegelplater, aluminiumsfolie – det er mange moglegheiter.
Tilbehøyr
brød: gjerne fleire typar brød – smaksette, grove, fine og glutenfrie
kjeks: nøytrale, søte, salte og krydra kjekstypar
smør: ulike typar smør eller margarin, og gjerne lettmargarin for dei som ønsker det
frukt: Søt og godt modna frukt passar perfekt til ost, som pærer, aprikosar, ferskenar og druer.
nøtter: Salte og rista nøtter er godt tilbehøyr til ost.
honning: Serverer ein ost som dessert, er honning og salte nøtter eit godt følge.
grønsaker: Reddikar, stongselleri, paprika osv. har lenge vore tradisjonelt tilbehøyr på osteanretningar. Ein kan sjølvsagt servere dette til ost, men skal det serverast vin til osten, vil vinen då bli "slått i hel" av dei rå grønsakene.
spekeskinke og ulike salamitypar: Servert med sølvlauk og sylteagurk passar spekeskinke og salami saman med enkelte typar ost.
Mengdeberekning
Vanlegvis går det meir av milde ostar enn av skarpe, så rekn alltid mest av dei milde ostetypane. Ein tommelfingerregel når ein skal rekne ost per person, er:
200 g til "ostekveld"
150 g til snacks
50 g til forrett
75 g til dessert
Drikke
Ein frisk kvitvin med litt søtleik. Øl kan òg passe til ost.
Alkoholfritt
Eplejus, druejus, eplesider og mineralvatn.