Føremål
I dette feltarbeidet skal de kartleggje fiskebestandane i ein innsjø ved å prøvefiske med garn.
Kunnskap om fiskebestanden gir verdifull informasjon
Målet med eit prøvefiske er å fange fisk som utgjer eit representativt utval av fiskebestandane i innsjøen. For å få fanga fisk i ulike storleikar og årsklassar kan vi setje fleire garn med ulike maskevidder eller bruke eit spesialgarn/forskingsgarn som har ulike maskevidder i seksjonar.
Førebuingar
Før de set garn, må de få løyve frå grunneigar, anten dette er ein privatperson eller det offentlege. Ta kontakt med miljøvernavdelinga hos Statsforvaltaren for å finne ut om de må søkje om løyve til å bruke spesialgarn/forskingsgarn.
Framgangsmåte
Del 1. Setje og trekkje garn
Set garna 1–2 døgn før trekking.
Merk av på kartet der de set garn.
Trekk garna, og frakt fisken tilbake til skulen i plastsekkar eller plastbakkar. Fisken kan gjerne frysast ned viss de ikkje skal undersøkje han med det same.
Del 2. Registrere
Artsbestemming
Finn ut kva art dei enkelte fiskane høyrer til. Bruk bestemmingslitteratur eller appen Artsorakel.
Lengd
Mål lengda på fiskane i millimeter. Bruk linjal eller måleband.
Vekt
Bruk ei eigna vekt til å vege fisken. Til små individ kan de bruke ei kjøkkenvekt eller analysevekt. Til større individ er ei digital fiskevekt eit godt alternativ.
Alder
For å vurdere alderen til fisken kan de ta skjelprøver frå ryggen (i området ved ryggfinnen, dersom det er snakk om aure). Skrap forsiktig med ein skalpell.
Legg eit skjel på eit objektglas med dekkglas over. Bruk mikroskop for å observere vekstsoner for sommar- og vintervekst i skjela. Det kan vere vanskeleg å få til dette med ein gong. Prøv fleire gonger, og ver tolmodig.
Andre moglege metodar for aldersbestemming er å studere øyresteinen (otolitten) til fisken, eller beinstrukturar som gjellelokk og skulderbein.
De kan lese meir om desse metodane i Kompendium for prøvetaking av fisk frå Miljølære.no.
K-faktor
K-faktor er det same som kondisjonsfaktor og blir brukt som eit mål på om ein fisk er i god eller dårleg form (kondisjon). K-faktoren kan bereknast ut frå lengd og vekt på fisken:
der m = vekt i gram og l = lengd i mm
For aure er K-faktor over 1 eit teikn på god kondisjon.
K-faktor | Tilstand/kondisjon |
|---|---|
< 0,90 | mager |
0,95 | middels |
1,00 | god kvalitet |
1,10 | svært god kvalitet |
1,20 | svært feit fisk |
Til feltrapporten
- Kva for nokre abiotiske og biotiske faktorar blir fisk i denne innsjøen påverka av?
- Korleis påverkar fisken dei abiotiske og biotiske forholda i innsjøen?
- Finn døme på konkurranse i innsjøen. Korleis kan konkurranse påverke storleiksfordelinga i fiskepopulasjonane?
Presenter resultata oversiktleg i tabellform eller som grafar, eller ein kombinasjon av desse:
maskevidd
lengd og vekt på fisken
k-faktor
art
mengd fiskar i ulike storleiksklassar
Kva blei den gjennomsnittlege k-faktoren på fiskane?
Kan k-faktoren seie nokon om kva type innsjø fisken er fanga i?
Fekk de fleire ulike fiskeartar? Kan dette seie noko om kva type innsjø de fiska i?
Lag ei oppsummering av tilstanden til innsjøen.
Kva råd ville de gitt med tanke på forvaltning av dei ulike fiskebestandane i innsjøen?
Korleis kan k-faktoren bli høgare?