Bovtsen bïjre
Daelie lïerh
baakoeh bovtsen bïjre
vaajesem bovtsen bïjre guarkedh
tekstem bovtsen bïjre guarkedh
guktie tjaeliejinie barkedh
Goltelh vaajesem jïh lohkh!
Njaevies-ietnie jïh Hatsves-ietnie
Ikth lij göökte gåmmah, Njaevies-ietnie jïh Hatsves-ietnie. Gåabpegen bovtsh. Njaevies-ietnie gïemhpe lij dej sov bovtsigujmie, men Hatsves-ietnie ij lij gïemhpe sov bovtsigujmie.
Hatsves-ietnie bovtside vesties-laakan gïetedi. Dan gaavhtan Hatsves-ietnien bovtsh bæjjese vaaran baatarin, jïh idtjin gåessie gan vööstede båetieh. Dah gedtine sjïdtin.
Dellie Hatsves-ietnie idtji vielie daarpesjh dejtie sov laemtjide. Dïhte laemtjide gïebri jïh såekien gïerh-geatjan hajki. Jïh annje dah debpene bijjene goh tjeehpes bïegken-tjoelmh vååjnoeh. Njaevies-ietnien bovtsh saemide låemties krievvine sjïdtin.
Gaaltije
Utdanningsdirektoratet. (2007). Njaevies-ietnie jïh Hatsves-ietnie. Dovletje, jarkoestamme: Nora M. Bransfjell.
Vaestedh!
Gyhtjelassh 1. boelhkese
Gie meatan dennie vaajesisnie?
Guktie dej guaktaj gåmmaj nommh?
Mij gåabpegen leah?
Gie gïemhpe dej sov bovtsigujmie?
Gie ij leah gïemhpe?
Gyhtjelassh 2. boelhkese
Guktie Hatsves-ietnie bovtside gïetede?
Guktie Njaevies-ietnie dejtie gïetede?
Guhte dejstie gïemhpe?
Guhte dejstie skaajhvoeh almetje?
Gåabph Hatsves-ietnien bovtsh baatarieh?
Mah eah vööstede båetieh?
Guktie Hatsves-ietnien bovtsh sjidtieh?
Gyhtjelassh 3. boelhkese
Gie ij vielie dejtie sov laemtjide daarpesjh?
Maam dïhte laemtjiegujmie dorje?
Mïsse moeride laemtjide hajka jïh gåabph moeride?
Guktie mijjieh annje maehtebe dejtie vuejnedh?
Giejtie Njaevies-ietnien krievvieh sjidtieh?
Bovtsh saemide låemties krievvine vuj gedtine sjidtieh?
Daajrah?
Njaevieh leah guhkies goelkh bovtsen tjeapohken nuelesne. Råahken jïh sarvan goelkh guhkemes.
Stoerre råahke jïh sarva maahtah njaeviem gåhtjodh.
Sojjehth verbide njaalmeldh!
Verbh
gïetedidh
baataridh
daarpesjidh
gïebredh, IV
hajkedh, IV
Adjektijvh
Mujhtieh!
Attr. | Pred. |
|---|---|
gïemhpes | gïemhpe |
| hatsves | hatsves |
| låemties | låemti |
| tjeehpes | tjååhpehke |
| vesties | vestie |
| tjaebpies | tjaebpie |
| skaajhvoeh | skaajhvoen |
V.g: Hatsves-ietnie skaajhvoeh almetje. Dïhte vesties-laakan dej sov bovtsigujmie.
Hatsves-ietnie skaajhvoen. Dïhte vesties-laakan dej sov bovtsigujmie.
Vuekiehammoeh
Daesnie gietjine: – laakan
vesties-laakan
gïemhpes-laakan
tjaebpies-laakan
V.g:
Guktie dah göökte gåmmah bovtside gïetede?
Njaevies-ietnie bovtside tjaebpies-laakan gïetede.
Hatsves-ietnie bovtside vesties-laakan gïetede.
Baakoeh
hatsves jallh skaajhvoen: almetje vesties-laakan dåemede.
Soptsesth jïh guvvedh!
Maam vaajese Njaevies-ietnie jïh Hatsves-ietnie dutnjan soptseste?
Bovtsen bïjre
Goltelh tekstem jïh lohkh!
Bovtsen bïjre
Bovtse vaerine, vuemine orre, Saepmesne jïh jeatjah dajvine dennie noerhtene eatnamisnie. Bovtse gellie stoere-tjuetie jaepieh noerhtene orreme.
Bovtse joekehts sjædtoeh jïh kraesieh gååte, aaj laadtegh, laadtegen hïngsh, sirrien hïngsh, goebperh, burhvieh. Dle barre bovtse mij jieleme-mehtieh burhvijste åådtje.
Daelvege gååte burhvieh, hïngsh, lasth, suejnieh, gaaltijen sjædtoeh jïh kraesieh jis gååvnesieh.
Fïerhten jaepien aaltoe aktem miesiem åådtje suehpeden. Sveek-aejkien göökte miesieh åådtje.
Bovtsen-bearkojste maehtebe voessjeme-bearkoeh, bijreme-bearkoeh, gejhkie-bearkoeh, soeveme-bearkoeh jurjiehtidh.
Bovtsen-dueljijste, gaamesijstie jïh gaallojste maehtebe vaarjoeh jïh gaamegh gåarodh, v.g. tjohph, gamhtsh, muadtah, goelke-gaamegh, gaallohkh.
Gierhkieh, aarhtsh, råath, snöölhkh, bïernh bovtsem bovvelieh. Riepieh jïh svaalh aaj miesieh bovvelieh. Bïenjh maehtieh aaj bovtsh bovvelidh.
Baakoeh
- bovvelidh
- drepe (mange), rive
- jieliemasse
- næring
- jieleme-mehtieh
- næringsstoff
- *sveek-aejkien, *sveeki
- sjelden
Gaaltije
Gaare, E., Danell, Ö., Nieminen, M., Warenberg, K. (1997). Flora i reinbeiteland. Nordisk organ for reinforskning. Landbruksforlaget.
Guktie tjaelije barkeme?
Gihtjeme-læstoe tekstese
Gusnie bovtse orre?
Mah bovtse gååte gïjre-giesien, gïesege jïh tjaktjege?
Mah bovtse daelvege gååte?
Man gellie miesieh åådtje?
Maam maehtebe bovtsen-bearkojste jurjiehtidh?
Maam maehtebe bovtsen-dueljijste, gaamesijstie jïh gaallojste gåarodh?
Mah ovjuvrh bovtsem bovvelieh?
Veeljh, ohtsedh jïh gaavnh!
Veeljh gyhtjelassh gihtjeme-læstoste jïh ohtsedh jïh gaavnh vaestiedassh tekstesne!
Daajrah?
Bovtse bijjelen 200 sjædtoe-slaajh gååte.
Bovtsen tjåelijste njaelkies goervh sjædta.
Omega 3 aaj bovtsen buejtine.