Hopp til innhold

Fagstoff

Eah sïjhth gapta-joptsh utnedh

Mah reaktoe vuevjieh åarjel-saemien gaptide bïejedh? Mah reaktoe åarjel-saemien tjaalehtjimmiem ditneste veaskojne nuhtjedh jis gapta-guedtije lea Finnmaarhkeste? Aajkoe gaptine, mij identiteetem jïh sijjiem vuesehte gubpede almetje båata, lea gaarveneminie, duedtie-maehtehtjh vienhtieh.
Gaptah ovmessie klaerine gævnjasjieh skåapesne. Guvvie.
Åpne bilde i et nytt vindu

Vihkelesvoetem gaptine åajelde

Dunfjeld lea aarebi lektovre jïh voestesamanuensise Saemien Jïlleskuvlesne. Dïhte lij aaj voestes åvtehke Duodje-instituhtesne gosse instituhte eelki. Dïhte veanhta jeenjesh, gosse voejhkeleminie dam tjaebpemes gaptam gåarodh, åajaldieh identiteete lea akte vihkeles bielie gapteste.

– Gosse såemies biehkieh veedtjieh jeatjah gaptijste juktie ajve dam dovremes jïh tjaebpemes gaptam åadtjodh dellie dïhte eevre båajhtode sjædta, men sïjhtem vietseles årrodh. Jeenjesh daajroem fååtesieh jïh dan åvteste dah dagkerh gaptah gåaroeh. Gosse sov identiteetem ohtsede dellie vihkeles bïevnesh reebledh. Ij byörh dam voestes jïh bööremes vaeltedh gosse edtja gaptam jïjtsasse gåarodh, men tjuara sov identiteetem gaavnedh, jïjtsh roehtsh gaavnedh. Ij maehtieh saaht maam gaptide reebledh jïh vïenhtedh gaajhke lea reaktoe.

Gapta lea identiteete

Gosse jïjtse identiteetem ohtsedeminie, Dunfjeld meala vihkeles bïevnesh reebledh olles gaptah gåaroeh mah eah jïjtse identiteeten bïjre soptsesth.

– Ij edtjh gaajhkem tjåanghkan pleentedh akten joptsese. Gellievoete vihkeles, men tjuara aktem hammoem utnedh mij identiteetem jïh damtijimmiem vadta. Jïh daan sjïeken gaavhtan mijjieh sinsitniem damtijibie jïh daejrebe gubpede almetjh båetieh. Identiteete lea våajnoes gaptan tjïrrh jïh lea våajnoes åvtelen njaelmiem rïhpestibie. Maehtebe dovne gaavnehtidh mehtie fuelhkeste naaken båata jis eevre veelelaakan vuartasjibie, Dunfjeld tjïelkeste.

Haesteme

Daaletje åvtehke Duodje-instituhtesne Inga Hermansen Hætta meala akte haesteme dam sjïerevoetem vaarjelidh mij lea dejnie ovmessie dajvine.

– Dagke ij leah eevre pleentesovveminie, men tjoerebe almetjidie måjhtajehtedh dah tjuerieh jïjtse dajven identiteetem vuesiehtidh jïh eah biehkieh mubpijste vaeltedh, Hermansen Hætta jeahta.

Dïhte akten tjïelke vuesiehtæmman vuesehte dan dåeriesmoerese

– Manne daajram dah mah sveerjen bieleste båetieh leah joekoen håjnoes ihke såemies Nöörjesne leah aalkeme viskes möönsterem beelhtesne nuhtjedh, naakede maam sveerjen saemieh leah sijjen beelhtesne åtneme gellie jaepieh. Gosse mijjieh nöörjen bielesne pryövebe dej möönsterem vaeltedh, dellie eah dah dam lyjhkh. Jïh jis aalka vuevjieh biejedh akten åarjelsaemien gaptese, naakede maam ajve dorjeme daennie noerhtesne, dellie dïhte båajhtode sjædta. Mov mïelen mietie edtja pryövedh mijjen aerpievuekide nuhtjedh. Men akte haesteme mijjese gaptam vaarjelidh goh akte identiteete naemhtie dïhte lea daan biejjien, Hermansen Hætta tjïelkeste.

CC BY-NC-SASkrevet av Torgrim Halvari. Rettighetshaver: iSÁMi.PRESS AS
Sist faglig oppdatert 14.05.2019

Læringsressurser

Aerpievuekien jielemi bïjre