Dïhte aejlies jïjje
Ikth såemies jïjjen sjuevnjeden akte ålma vaadtsije dållem löönedh.
Gåeteste gåatan vaadtsa, oksese beenghkie jïh jeahta:
- Viehkiehtidie mannem. Mov gåmma lea maanam reakadahteme, manne
tjoeverem dållem bïejedh guktie eagan gåalolh.
Mohte jïjje-gåårtese lij, jïh gaajhkesh lin åerieminie. Idtji gie altemse vaestedh. Dïhte ålma vaadtsa jïh vaadtsa. Minngemes die vuajna juavsa guhkene dubpene. Dan mietie vaadtsa, jïh mej varki dellie dan dållen gåajkoe båata mestie joevsi. Veelkes sïrvijste dåehkie lovvesjeminie dan dållen bïjre jïh båeries ryöjnesjæjja tjahkan geehteminie.
Goh dïhte ålma dej sïrvi gåajkoe båata, dellie vuajna golme stoerre bïenjh guarjan dan ryöjnesjæjjan juelkie-bealesne. Dah golme bïenjh fehkiehtieh goh dïhte ålma båata. Vååjnoeh sijhtieh håhtajidh, mohte ij mij govlh. Dïhte ålma vuajna guktie dej bïenji goelkh rudtji mietie tsöögkegieh, baenieh vååjnoeh njeetsieh jïh dellie båetieh njöörken. Dabta guktie akte njïetsegasse haavreste, mubpie, altese gïetese jïh gåalmede jis tjeapoehkasse haavreste. Mohte dej bïenji baenieh goh edtjin enneh dååjrh gænnah jïh dïhte ålma idtji guktie gannh arhkenh.
Dellie dïhte ålma sæjhta vaedtsedh dan dållen gåajkoe, vïedtjedh maam galki. Dah sïrvh jis dan tjåenghkesne lovvesjeminie guktie ij enneh baahtsh vaedtsedh. Die amma dalteste akten sïrven rudtjen nille jïh nimhtie daltehte dej sïrvi rudtji mietie dan dållen gåajkoe, idtji enneh akte gænnah dejstie sïrvijste fahkah jallh svïhtjesth.
Dïhte reajnoe-maennie dellie bæjjese vïjlele. Dïhte lij krænkoeh båeries ålma gie gaajhkesidie lij måeresne. Jïh goh dam ammes ålmam vuajnije, dellie bæksa dam jïjtse guhkies saejtie-klaahkam jïh sleevhkie altese vööste. Dïhte klaahka dan ålman vööste vualka, mohte daasth goh edtja dievviedidh dle svitneste jïh baalte vualka. Gåhkese don deavese haajpani.
Dellie dïhte ålma dan reajnoe-maennien gåajkoe vaadtsa.
- Viehkehth amma mannem. Löönesth amma munnjien ohtje dålletjem, mov gåmma lea maanam reakadahteme jïh manne tjoeverem dållem bïejedh guktie tjædtjetje-guaktah eagan gåalolh.
Ryöjnesjæjja lij maaje sïjhteminie nyöjhkedh. Mohte goh mojhtele guktie altese klaahka idtji sïjhth dievviedidh, dellie amma alvehgådti jïh idtji
doesth nyöjhkedh.
- Vaeltieh amma dan jïjnjem maam daarpesjh, - jeahta.
Dålle jis lij joe dan mearan jamhkeme, ij lin vielie naan moeren jallh
åeksien nuvhlieh aajmene, jællan sjïjle-håevkie. Jïh dan ammes ålman ij
lih mij mesnie meehti sjïjlh guedtedh.
Goh ryöjnesjæjja dam vööjni, dellie ikth vielie jeahta:
- Vaeltieh dan jïjnjem maam daarpesjh.
Jïh feejjen lij, juhkoe dan ålman ij lih mij mesnie dållem guedtedh. Dïhte ålma jis kröövvedi, gïetigujmie sjïjlh govni sistie tjöönghki, - jïjtse skopmehken sïjse bertiej. Idtjin dah sjïjlh altese gïeth jïh idtjin altese skopmehkem snjïerpedh, jïh dïhte ålma vöölki guedtien dejtie goh godterh jallh gierkieh.
Die amma dïhte reajnoe-maennie eelki rontestalledh:
- Magkeres jïjje lidtjie daate, juktie bïenjh eah gaetskieh, sïrvh eah bïllh, saejtie ij buvvieh jïh sjïjlh eah snjïerpedh?
Dam ammes ålmam tjöörvi bååstede jïh gihtji:
- Mij amma jïjjede lea daate? Mestie dam gaajhke dutnjien aarmohkevoetem vuesehte?
Ålma jis vaestede:
- Im manne maehtieh jiehtedh, jis ih jïjtje vuejnieh. Jïh dle vaarreste, gåmmebasse jïh maanese dållem bïejedh.
Mohte reajnoe-maennie sïjhti daejredh mestie dam gaajhke nimhtie. Tjuedtjieli jïh mïnngesne veedtsi goskh bööti dahkoe gusnie dïhte alma årroeminie.
Dellie vuajna dan ålman ij enneh gåetie gænnah, jællan staellie. Reajnoe-maennie ussjede dïhte vellien maana sån amma gåalole. Jïh dïhte, gie maaje dan krænkoeh jïh måarehke lij, dïhte faahketji dabta satne jis sæjhta dam maanetjem viehkiehtidh. Veelkes möövhkes sïrven-dualjetjem voesseste sigkie. Dam geelkie dan ålmese jïh jeahta edtja maanam dan nille bïejedh, gosse edtja åeredh. Jïh dallah goh lij vuesiehtamme satne aaj maahta aarmogs årrodh, dellie altese tjelmieh rïhpesovvin.
Dellie vuajna maam ij leah aerebe maahteme vuejnedh, jïh gåvla maam ij leah aerebe maahteme govledh. Vuajna sov bïjre leah eengkelh sïlpe-såajoejgujmie gievlien tjåadtjoeminie. Fïereguhte dejstie strientje-tjoejehtahkine gïetesne jïh gaajhkesh leah laavloeminie:
- Daan jïjjen lea Lutniestæjja reakasovveme - gie almetjidie edtja sådtojste lutniestidh.
Dellie guerkehte - gaajhke lea daan jïjjen dan aavosne, guktie ij guhte sïjhth giejnie nåake årrodh. Jïh ij lin gujht barre ryöjnesjæjjan bïjre dam eengkelh. Gaajhkene lehkesne eengkelh vuajna. Staellien sisnie leah tjahkan, ålkoelisnie, baektie-baahkoeh leah tjahkan jïh abpe elmie lea dïeves.
Geajnoe-raejkieh, baalka-raejkieh båetieh vaalmerden, jïh gosse dan staellien baaktoe båetieh dellie tjöödtjehtieh, jïh gaajhkene lehkesne govloe laavloeminie jïh skovhtjeminie.
Gaajhkem dam dïhte båeries ryöjnesjæjja dan sjuevnjeds jïjjen vuajna, gusnie ij aerebe maam gænnah vuajneme. Dan geerjene sjædta, juhkoe altese tjelmieh leah rïhpesovveme, guktie boelvhjöölki slienhkehte jïh Jupmelem gæjhta.
Jih dam maam dïhte ryöjnesjæjja vööjni, dam mijjieh aaj maehtiejibie vuejnedh, juhkoe eengkelh leah fïerhten jåvle-jïjjen haalahtalleminie, jis barre buektiehtibie vueptiestidh. Jïh dam edtjh mujhtedh: Ij tjoevkesistie jallh lamhpeste dïhte båetieh, ij biejjeste jallh askeste gænnah. Daerpies leah dagkerh tjelmieh guktie maehtiejibie vuejnedh Jupmelen hearlohkevoetem.
Baakoeh
Saemien | Daaroen |
|---|---|
alvehgodtedh | bli redd |
joevsedh | skinne, lyse |
mej varki | langt om lenge |
tsöögkegidh | å reise seg |
lidtjie | kan det vel være( mon tro) |
aarmohkevoete | barmhjertighet |
vellie | stakkar |
strientje-tjoejehtahke | strengeinstrument |
giejnie nåake årrodh | være slem med noen |