Døme på eksamensoppgåver for helse- og oppvekstfag

Eksamensoppgåva består gjerne av eit breitt tema som dekker mange av kompetansemåla i naturfag. Saman med oppgåva kan du få gitt opp ei liste med forsøk eller andre praktiske oppgåver, der du skal velje ei av desse.

Du bruker førebuingstida til å setje deg inn i det temaet du har fått, og det forsøket du har valt.

Du skal utforske og presentere teknologi knytt til helse- og oppvekstfag og vurdere han i eit berekraftsperspektiv.

Ta gjerne utgangspunkt i oppgåva Utforsk hjelpemiddel og velferdsteknologi.

Aktuelle stikkord

• Kva er teknologi? Gi døme.
• Korleis blir den aktuelle teknologien brukt i utdanningsprogrammet ditt?
• Kva fordelar gir denne teknologien?
• Vurder kva positiv og negativ innverknad teknologien kan ha på ei berekraftig utvikling.
• Kan teknologien knytast til eit eller fleire av berekraftsmåla?
• Foreslå moglege forbetringar av teknologien.

Gi døme på viktige stoff i helse- og oppvekstfag. Vel deg eit stoff som du går i djupna på.

Aktuelle stikkord

• Korleis kan ulike stoff systematiserast i ulike grupper?

• Korleis vi kan undersøke eigenskapane til dette stoffet (døme på forsøk)?

• kjemisk oppbygging

• kjemiske reaksjonar
• risikovurdering og handtering

• vurdering av stoffet med tanke på berekraft

Vel eit aktuelt helse- og livsstilsspørsmål som du drøftar, eller ta utgangspunkt i ein av casane i artikkelen Livsstilsvanar hos norske ungdommar.

Presenter det du finn ut.

Aktuelle stikkord

• Kva blir meint med helse?
• Kva er livsstil?
• Kva er samanhengen mellom helse og livsstil?
• Kva meiner du kjenneteiknar god helse?
• Kvifor er spørsmålet du har valt, aktuelt?

• Korleis kan du kople spørsmålet til andre kompetansemål i læreplanen?

Framfor deg har du eit utval matvarer (til dømes mjølk, sukker, mjøl, potetmjøl, olivenolje, eple, eggekvite).

Planlegg eit forsøk der du skal undersøke innhaldet av eit eller fleire næringsstoff i desse matvarene (til dømes påvise stivelse eller protein).

Aktuelle stikkord

• Forklar og vis korleis du vil gjennomføre eit slikt forsøk.
• Korleis vil du gå fram for å risikovurdere forsøket?
• Kva gjer du med eventuelt avfall frå forsøket?
• Kva blir meint med næringsstoff?
• Vel eit eller fleire næringsstoff. Forklar korleis dei er bygde opp, kva som skjer med dei i kroppen, og kva som kan vere gode kjelder til desse næringsstoffa.

• Gjer kort greie for funksjonen til det næringsstoffet / dei næringsstoffa du har valt.

• Forklar og vis korleis du kan påvise desse næringsstoffa.

• Kva meiner vi med eit variert kosthald?
• Kva er samanhengen mellom kosthald og helse?

• Kommenter påstanden "Det er ikkje berekraftig å ete kjøtt", eller finn ein annan påstand om kosthald og vurder kor påliteleg han er.

Lag ei problemstilling eller ein case der du får drøfta kva mikroorganismar har å seie for kropp og helse. Bruk aktuelle forsøk som ein del av drøftinga di.

Aktuelle stikkord

• Kva er mikroorganismar? Gi ei kort oversikt over ulike typar.
• Korleis kan mikroorganismar vere både nyttige og skadelege for oss?
• Korleis blir smitte spreidd?
• Korleis kan vi forhindre spreiing av smitte?

• Tenk deg at du jobbar på ein sjukeheim. Det nærmar seg influensasesong. Foreslå moglege tiltak for å hindre spreiing av smitte på sjukeheimen. Vurder tiltaka med tanke på

  • kor effektive dei er
  • kor kostbare dei er å gjennomføre
  • kor inngripande dei er i kvardagen til folk

I løpet av skuleåret har du jobba med ei sjølvvald problemstilling. Presenter det du har funne ut, og argumenter for den metoden du valde å bruke.

Aktuelle stikkord

• Kvifor valde du denne problemstillinga?
• Kva hypotesar har du jobba med?
• Korleis undersøkte du om hypotesane stemde?
• Kva fann du ut?
• Korleis heng det du har funne ut, saman med andre emne i naturfag og andre fag?
• Korleis er det du har funne ut, relevant for utdanningsprogrammet ditt?