Berekraftig fisk
Fisk er det vi kallar eit lettskjemt produkt. Det vil seie at fisken lett får nedsett hygienisk kvalitet og kan bli helseskadeleg allereie etter kort tid i romtemperatur. Når du jobbar med fisk, er det derfor lurt å legge fisken på is under filetering og tilarbeiding. På den måten sikrar du at fisken ikkje blir dårleg og må kastast.
Når du fileterer, er det viktig å vere nøyaktig slik at du får med mest mogleg fiskekjøtt og eventuelt skrape fiskebeina med ei skei eller liknande for å få med fiskekjøtt som ligg att. Dette fiskekjøttet er fint å nytte til å lage ein farse av.
I Noreg har vi òg ein tradisjon for å nytte innmat, som lever og rogn, og meir ukurante delar som tunger og kjakar. Då får vi ei god ressursutnytting av heile dyret. Fiskebeina og hovudet kan nyttast til å koke god kraft på, som kan nyttast til supper og sausar. Fiskeskinnet kan vi fritere og servere som snacks.
Har du fiskerestar igjen, kan du nytte dei i ei fiskesuppe eller ein fiskegrateng. Plukkfisk er ein tradisjonell restemiddag der bitar av kokt fisk blir blanda med kvit saus og kokte poteter. Restar av kokt eller steikt fisk er perfekt å nytte i raske lunsjrettar som wraps, pastasalat, fylt pitabrød eller som pålegg på brødskiva.
Fisk har lågare miljøbelasting enn kjøtt, men høgare enn vegetabilske varer. Dei norske kostråda tilrår oss å ete fisk to–tre gonger i veka, fordi fisk bidreg med viktige næringsstoff som det finst lite eller ikkje noko av i grønsaker, som vitamin D, B12, jod og dei langkjeda omega-3-feittsyrene.
Enkelte fiskebestandar er ramma av overfiske og er utryddingstrua eller det er andre grunnar til at det ikkje er berekraftig å nytte enkelte artar. Det er derfor lurt å tenke gjennom kva slags fisk og sjømat du vel å setje på menyen.
Du kan følge WWFs sjømatguide for berekraftig forbruk av fisk og sjømat som ligg som relatert innhald i denne artikkelen, eller du kan velje miljømerkt fisk.
MSC står for Marine Stewardship Council. Dette er ein organisasjon som jobbar for å hindre overfiske og sikre at det finst sjømat i framtida.
Det blå MSC-merket finst på sjømatprodukt som er garanterte å komme frå eit berekraftig fiske som oppfyller MSC-fiskeristandarden. Merkeordninga skal dermed gjere det lettare for forbrukarane å velje fisk som kjem frå berekraftige fiske.
Nasjonalt råd for ernæring. (2017). Bærekraftig kosthold – vurdering av de norske kostrådene i et bærekraftperspektiv. https://www.helsedirektoratet.no/rapporter/baerekraftig-kosthold-vurdering-av-de-norske-kostradene-i-et-baerekraftperspektiv