Reguleringssløyfer

Ein regulator er ei innretning som automatisk prøver å gjere avviket så lite som mogleg. Regulatoren les inn skal-verdi og er-verdi, og han styrer eit pådragsorgan.

Er-verdien blir målt med eit måleinstrument (sensor). Når vi set saman måleinstrumentet, regulatoren og pådragsorganet, har vi det som kallast ein reguleringssløyfe.

I ein reguleringssløyfe seier vi at vi har ein tilbakekobling frå er-verdien til pådraget. Avviket vil bli berekna kontinuerleg, og pådraget i prosessen blir endra slik at avviket til kvar tid er så lite som mogleg.

Ein reguleringssløyfe består av eit måleinstrument, ein regulator og eit pådragsorgan.

La oss sjå på kva dette betyr for å regulere farten til ein bil. Skal-verdien er fartsgrensa, altså det som står på skilta. Speedometeret er sensoren vår, han måler og viser verkeleg fart (er-verdi).

Vi bruker auga for å lese av både skal-verdi og er-verdi, og så bruker vi hjernen til å rekne ut avviket (det sirkelforma symbolet i diagrammet). Hjernen reknar òg ut kva som er ei passande pådragsendring for å gjere avviket så lite som mogleg.

Hjernen sender eit signal til foten, som så endrar trykket på gasspedalen. Dette gir ei endring av bensin- og luftmengda i forgassaren, som er pådragsorganet vårt. No vil krafta frå motoren bli endra, og vi får ei endring i er-verdien. Deretter blir heile prosessen gjenteke slik at vi får ei kontinuerleg justering av er-verdien. Målet er heile tida å få avviket så lite som mogleg.

I bil-dømet fungerer hjernen vår som ein regulator. Nervesystemet, foten og gasspedalen fungerer som signalomformarar. Det same gjeld for auga, dei omformar skiltet og speedometeravlesningen til signal som hjernen kan omarbeide.