Nøytralisering og pH

Blandar vi ei syre og ein base, vil desse reagere med kvarandre og danne salt og vatn. Vi blandar saltsyre (HCl) med natronlut (NaOH).

Bland dei berre i sterk fortynning, det er farleg å blande dei i konsentrert form!

$\mathrm{HCI}+\mathrm{NaOH}\to \mathrm{NaCI}+{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

Vi får natriumklorid (NaCl, vanleg koksalt) og vatn. Reaksjonen i ioneform skriv vi slik:

${\mathrm{H}}^{+}+{\mathrm{CI}}^{-}+\mathrm{Na}+{\mathrm{OH}}^{-}\to {\mathrm{Na}}^{+}+{\mathrm{CI}}^{-}+{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

Det viktigaste som skjer, er følgjande:

${\mathrm{H}}^{+}+{\mathrm{OH}}^{-}\to {\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

Ved slik nøytralisasjon blir det alltid danna vatn. Det vi får ved sida av vatn, vil vere salt, som blir danna av syrerest-ionet og metall-ionet i basen. Saltet får forskjellig formel, alt etter syre- og baseformelen.

Saltet vil vere oppløyst i ioneform så lenge det er vatn til stades. Dampar vi vatnet bort, vil saltet bli liggjande igjen i fast form.

pH er ei måleeining for surleiksgrad i vassløysningar. Ein nøytral løysning, reint vatn, har ein pH på 7. Løysningar med pH under 7 er sure, dei som har pH over 7, er basiske. Dei fleste stoff har pH mellom 0 og 14, men pH-verdiar under null og over 14 finst.

Når vi skal måle pH i ein løysning, kan vi bruke eit pH-papir. Det er ein papirstrimmel som får forskjellig farge ved ulike pH-verdiar. Ved å samanlikne med ein fargeskala finn ein lett pH-området for den væska ein har undersøkt. Ein atskilleg meir nøyaktig metode er å bruke eit pH-meter. Dette er ein elektrokjemisk målemetode. Prinsippet er å måle forskjell i elektrisk spenning mellom elektrodane og oppløysinga. Denne spenninga vil variere med pH.