Kompositt – ulike materiale blir kombinerte
For å lage eit komposittmateriale kombinerer vi to eller fleire materialtypar og får eit nytt materiale med andre eigenskapar enn hos materiala vi starta med. Vi kan til dømes kombinere stål og betong og få armert betong. Glas og plast kan bli til komposittet glasfiber.
Fordi det finst veldig mange materiale, kan vi få mange nye materiale når vi kombinerer dei til mange ulike kompositt.
Struktur i kompositt
Materialet som er utgangspunktet for komposittet, kallar vi matriks. Matriksen er gjerne samanhengande. Det materialet vi bruker i tillegg, skal gjere utgangsmaterialet sterkare. Vi kallar det eit forsterkningsmateriale.
Forsterkningsmaterialet
Kva som blir brukt som forsterkningsmateriale, kjem an på kva utgangsmateriale eller kva matriks vi har.
matriks | forsterkningsmateriale | døme | struktur |
|---|---|---|---|
metall | keramisk materiale, fibrar, partiklar | stål (jern + karbon) | finfordelt |
keramisk materiale | fibrar, småflak, partiklar | porselen (leire + knust stein) | finfordelt |
plast | fibrar, partiklar | glasfiber (plast + fibermatter) | gjennomgåande |
Kompositt gir kompromiss
Sjølv om vi lagar kompositt fordi vi vil ha materiale med betre eigenskapar enn utgangspunktet, er det ikkje alltid slik at utgangsstoffa held på dei gode eigenskapane sine.
Viss vi tek ein matriks som toler lita belastning, og forsterkar han med eit materiale som toler stor belastning, vil vi få eit kompositt som toler ei belastning ein stad mellom desse to.
Kjelder
Johansen, H. (2008). Materials Science. Composits (lecture notes). Henta 24. april 2020 frå http://folk.ntnu.no/hennj/materialteknologi/materialteknologi/materiallare/arbeidsplan/kompositter/materiallaere-kompositter-forelesningnotater.PDF
Ore, Sven. (2019, 15. mars). Glassfiberarmert plast. I Store norske leksikon. Henta 3. april 2020 frå https://snl.no/glassfiberarmert_plast