Hopp til innhold

Fagstoff

Etose

Etose sæjhta jiehtedh ussjedammesvoete jallh seedtijen ussjedammesvoete. Gosse datne edtjh håalemem jallh digkiedimmie-lahtesem tjaeledh dellie vihkele goltelæjjah datnem leajhtadieh.
Svïenske nïejte Greta Thunberg tjåanghkosne World Economic Forum staaresne Davos, 2019. Guvvie.

Gosse datne etos-appellem nuhtjh dellie datne argumenth nuhtjh guktie goltelæjjah datnem leajhtadieh. Daam maam datne tjaalah jallh jeahtah, almetjh tjuerieh jaehkedh. Vuesiehtimmien gaavhtan datne maahtah soptsestidh jallh tjaeledh maam datne jïjtje dååjrehtamme jïh maam maahtah. Jis goltelæjjah datnem jaehkieh dellie aelhkebe dejtie jaehkiehtidh.

  • Årroeh vyörtegs.

  • Gosse datne edtjh etosem nuhtjedh, dellie vihkeles datne dåemedh guktie goltelæjjah datnem leajhtadieh.

  • Datne maahtah aaj jeatjah almetjh nuhtjedh goh «rïektes-væhnah».

  • Jis reklaame-bïevnesidie goerehtallebe dellie vueptiestibie reklaame-bïevnesinie dotkiji jallh beagkoes almetji bïjre tjaaleme mah dorjesem nuhtjieh .

Raerieh guktie maahtah ussjedammesvoetem skaepiedidh

  • Gosse håaloeminie dellie maahtah vuesiehtidh dov maahtoe jïh dååjresh teeman bïjre. Dellie goltelæjjah jaehkieh datne væjsehke, jïermege.

    • Vuesiehtimmien gaavhtan: «Vïjhte jaepieh manne soehpenjem Lifjellbovreste nuhtjeme, dan åvteste daajram dej soehpenjh joekoen hijven.»

  • Datne byörh goltelæjjaj buerievoetem vitnedh juktie dah maehtieh datnem leajhtadidh. Vuesehth datne dujmies, kaanne maahtah goltelæjjide luptestidh.

    • V.g.: Kråahpe-bådtja dorje mov njaltja joekoen myövhkehke sjïdteme, jïh manne vaajtelem gaajhkesh edtjieh seammalaakan myövhkes njaltjam åadtjodh.

  • Datne maahtah goltelæjjide vuesiehtidh dov hijven moraale, jïh dov hijven aarvoeh.

    • V.g.: Sïelte «Myövhke» ij dorjesh kreekide pryöveme.

  • Minngemes maahtah vuesiehtidh datne rïektes, jallh «jïjtje» gosse datne dov mïeli bïjre soptsesth. Gosse soptsesth tjoerh vuesiehtidh datne leah «datne» gaajhkine tsiehkine, dovne gosse håaloeminie, jallh gosse sosijaale medijinie jallh plaerine tjaalah.

    • V.g.: mejtie noere almetje sïjhteme jiehtedh: dorjesh gaajh hijven, jïh manne buerie jïjtje-domtesem åadtjoem gosse dejtie nuhtjem.

CC BY-SASkrevet av Liv Karin Joma og Ellen Marie Voie.
Sist faglig oppdatert 18.01.2023

Læringsressurser

Retorihke