Krïevenassh rïektese-argumentasjovnese - Åarjelsaemien voestesgïeline (SR jåa2) - NDLA

Hopp til innhold
Fagartikkel

Krïevenassh rïektese-argumentasjovnese

Aelhkieslaakan maehtebe jiehtedh akte hijven argumente, lea argumente mij baajnehte. Men ij leah dan aelhkie. Argumenth eah edtjh ajve baajnehtidh, dah edtjieh aaj töölledh mijjieh dejtie kraanskobe.

Argumenth

Mijjieh byörebe dan åvteste mijjem gihtjedh:

  • Argumenth nænnoes?
  • Argumenth maereles?
  • Man tjarke argumenth viertiestamme vuestie-argumentigujmie?
  • Gaajhkh vihkeles bielieh aamhtesisnie tjïelkestamme?

Mij akte hijven argumente?

Hijven argumente lea nænnoes

Gosse jiehtebe akte bagkesimmie lea nænnoes dellie mïelebe dïhte lea saatnan, jallh buajhkoes jïh eensi vååjnoe. Mijjen vuesiehtimmie-teekstesne «Nihtieh kreeke-pryövenassh!» tjaelije gellie bagkesimmiejgujmie båata, vuesiehtimmin gaavhtan:

  • eah maehtieh jïjtjemse vaarjelidh.
  • Ij naan kreekevaarjelimmie-laake gååvnesh mij maahta irhkemem heerredidh

Doh jeanatjommes lohkijh eah sån nuekies maehtieh juktie maehtedh vuarjasjidh mejtie daah bagkesimmieh leah saetnies. Dah maehtieh veeljedh tjaelijem leajhtadidh, men byöroeh goerehtidh mejtie bagkesimmieh leah reaktoe. Dam byöroeh darjodh mejtie tjaeliejasse jaehkieh jallh ij.

Akte hijven argumente lea maereles

Mijjieh tjoerebe aaj gïehtjedidh tjaelije aamhtesasse kreeptjede. Gaajhkh argumenth jïh premissh tjuerieh maereles årrodh. Jallh maehtebe jiehtedh argumenth tjuerieh vihkelesvoetem utnedh dan gyhtjelassese maam tjaelije bæjjese vaalta:

  • Maereles aamhtesasse dotkijh kreekh hodtedieh jïh dah aaj kreekide buvvieh?
  • Maereles dotkijh kreeke-pryövenassh nåhtede juktie kosmetihkh, reejneme-mehtieh jïh plearoeh aath darjodh?
  • Man åvteste maereles?

Ij leah ajve tjaelije mij muana mejtie akte argumente lea maereles. Dïhte tjuara aaj lohkijem jaehkiehtidh daate argumente lea vihkeles aamhtesasse.

Akte hijven argumente lea veaksehke

Mijjieh tjoerebe aaj vuarjasjidh mejtie tjaelijen argumenth leah nuekies veaksehke vuestie-argumenti vööste, dastegh dagkerh båetieh. Akte almetje mij aamhtesem voebnesje, maahta vuesiehtimmien gaavhtan aktine vuestie-argumentine båetedh, goh daate:

Minngemes aejkien bioteknologije-dotkemh ahkedh buerebe dotkeme-resultath åådtjeme. Daelie dotkijh maehtieh orre dalhkesh maadtoe-celline pryövedh. Jïh dle maehtieh sohtem dalhkesistie vaeltedh eannan dalhkesem kreekide jïh almetjidie pryövoeh. Naemhtie pryövenasse-kreekh eah daarpesjh sohtem åadtjodh.

Dagkeres rïektese-argumente maahta vuesiehtimmien gaavhtan bagkesimmiem heajjoedidh.

Elliesvoete

Argumentasjovne aktene teekstesne maahta lissiehtidh jallh gaertjiedidh, jïebne jallh aktelaaketje årrodh. Aktene digkiedimmie-håalemisnie vuesiehtimmien gaavhtan, edtjh aktem tjïelke veanhtoem åehpiedehtedh jïh åenehkslaakan soptsestidh. Vihkeles naan vaenie, nænnoes argumentigujmie båetedh mah dov veanhtoem dåarjoehtieh. Digkiedimmie-teekstesne maahtah argumenteradidh akten vihties vuajnoen åvteste, men daesnie maahtah jienebh argumenth meatan utnedh jïh vielie dej bïjre tjaeledh.

Gosse datne edtjh digkiedimmie-laavenjassem skuvlesne tjaeledh, dellie digkiedimmie-laavenasse krïevenassem åtna. Datne edtjh maereles argumenth åehpiedehtedh dovne aamhtesen mietie jïh vööste, dejtie vuarjasjidh jïh mænngan aktine konklusjovnine båetedh.

baakoeh

Saemien

Daaroen

vuestie-argumente

motargument

bagkesimmie

påstand

elliesvoete

helhet

baajnehtidhpåvirke
Skrevet av Marion Ettlinger og Ellen Bull Jonassen.
Sist faglig oppdatert 18.01.2023