Passiv og aktiv immunitet
Passiv immunitet er immunitet som blir tilført utanfrå. Vi kan tilføre dyra immunitet ved å vaksinere dei, og ein måte vi kan gjere det på, er å vaksinere mora når ho er drektig. Då vil ho produsere immunstoff mot spesifikke smittestoff, og immunstoffa kan overførast til avkommet gjennom råmjølka.
Viss du driv med pattedyr, er det aller viktigast å passe på at dei nyfødde dyra får nok råmjølk. Råmjølka inneheld immunstoff, gammaglobulinar, som dei nyfødde dyra kan ta opp gjennom tarmen dei første timane etter fødselen. Viss dei ikkje får råmjølk tidleg nok, vil dei miste evna til å ta opp desse immunstoffa.
Immunstoffa i råmjølka sluttar gradvis å verke. Når dette skjer, er det viktig at dyra allereie er i gang med å bygge opp sitt eige immunforsvar.
Aktiv immunitet er immunitet som blir bygd opp etter kvart som dei nyfødde dyra kjem i kontakt med mikroorganismar i miljøet.
Aktiv immunitet kan òg byggast ved hjelp av vaksine. Då bruker vi levande, men svekte mikroorganismar for å hjelpe immunforsvaret til å kjenne igjen eit smittestoff. På denne måten kan kroppen raskt mobilisere motstand når dyra blir utsette for smitte.
Tenk gjennom
Korleis kan figuren over sjå ut for ein kalv, eit lam, eit kje eller ein grisunge som ikkje får nok råmjølk i tide?
Kva trur du vil skje dersom dei ikkje får råmjølk i det heile?
Er all råmjølk like bra?