Hopp til innhald
Øving

Øvingsoppgåver – ioniserande stråling

Oppgåver om radioaktivitet og ioniserande stråling som krev at du søkjer fakta og bearbeider stoffet.
  1. Kva skjer med atomnummeret og nukleontalet til eit radioaktivt grunnstoff som sender ut:

    • ein alfapartikkel?
    • ein betapartikkel?
  2. Korleis blir:

    • protontalet og
    • nøytrontalet

    til ein kjerne endra når kjernen sender ut ein alfapartikkel?

  3. Korleis blir:

    • protontalet og
    • nøytrontalet

    til ein kjerne endra når kjernen sender ut ein betapartikkel?

  4. Forklar kva for ein av kjernereaksjonane som er α-stråling, og kva for ein som er β-stråling.

    1. 90234 Th 91234Pa  
    2. 84210 Po 82206Pb
  5. Når ein radiumkjerne sender ut ein alfapartikkel, får vi denne reaksjonslikninga:  88226Ra   86222Rn + H24e

    • Forklar kva tala står for.
    • Kor mange nøytron er det til saman i kjernane før og etter reaksjonen?
    • Kva er det som blir bevart under reaksjonen?
    • Kva vil det seie at halveringstida for radium er 1600 år?
    • Kor lang tid går det før eit metallstykke på 2 g radium inneheld berre 1 g radium, mens resten av metallstykket er gjord om til andre grunnstoff?
    • Kor mange år går det før eit metallstykke på 2 g radium inneheld berre 0,25 g radium?
  6. Vi måler strålinga frå eit radioaktivt stoff med ein geigerteljar.

    Måling av stråling

    t/min

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    9

    10

    11

    12

    13

    N

    158

    126

    100

    79

    63

    50

    39

    31

    25

    20

    16

    13

    10

    Tabellen viser korleis tikkinga per sekund (N) i geigerteljaren minkar med tida. Teikn grafen med N som funksjon av tida t og finn halveringstida for det radioaktive stoffet.

  7. Kva har skjedd med radiumet som opphavleg var her på jorda?

    • Kor lang tid vil det gå før alt uranet er borte?
    • Kvifor er det heliumgass i gruver med uranhaldige mineral?