Rentabilitet

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC

Bilete: Shutterstock, NTB scanpix

Eigarane vil vere spesielt interesserte i resultatet av denne analysen. Dei vil gjerne samanlikne resultatet med kva dei kunne oppnådd ved ei alternativ investering, til dømes ved å setje pengane i banken, i verdipapir eller investere i ei anna bedrift.

Nøkkelen til desse rentabilitet-analysane kan ein uttrykkje slik:

$\frac{\mathrm{Resultat}}{\mathrm{Investert} \mathrm{kapital}}$

Den investerte kapitalen kan vere eigenkapitalen eller heile balansesummen (totalkapitalen). Resultatet kan vere resultat før eller etter skatt.

Vi kan velje ein av to variantar – EKR før eller etter skatt. Vi tek føre oss den siste.

$\frac{\mathrm{\AA rsresultat} \times 100}{\mathrm{Gjennomsnittleg} \mathrm{eigenkapital} \left(\mathrm{EK}\right)}$

Med gjennomsnittleg eigenkapital meiner vi at vi tek eigenkapitalen ved byrjinga av perioden (IB), plusser på eigenkapitalen ved slutten av perioden (UB) og deler på to.

Grunnen til at vi bruker gjennomsnittleg eigenkapital er at UB på mange måtar kan vere misvisande. Det kan til dømes ha blitt investert ny eigenkapital på slutten av året som ikkje har «jobba» heile året (det vil seie ikkje hatt innverknad på heile årsresultatet).

I vårt tilfelle får vi:

$\frac{35 064 \times 100}{(80 364 + 45 300) ÷2}= 55,8\%$

I fjor var dette nøkkeltalet - 5,5% på grunn av underskot.

Vi skal alltid vere litt forsiktige med å seie om noko er bra eller dårleg med omsyn til nøkkeltal. Vi kjenner kanskje ikkje bransjen, bedrifta og dei målsetjingane ho har. Vi veit kanskje heller ikkje korleis konjunkturane har vore, eller om bedrifta er inne i ein omstillingsprosess.

Men det å samanlikne med i fjor gir normalt meining. I kva retning har bedrifta gått? I vår bedrift har vi opplevd ei stor forbetring. Og ei avkastning på over 55 % vil nok for dei aller fleste bli sett på som eineståande.

Her finst berre éin variant, og du vil sjå ein del likskapstrekk frå førre analyse. Formelen er:

$\frac{(\mathrm{Driftsresultat} + \mathrm{finansinntekter}) \times 100}{\mathrm{Gjennomsnittleg} \mathrm{totalkapital}}$

$\frac{(51 000 + 1 600) \times 100}{(212 400 + 198 100) ÷ 2}= 25,6\%$

I fjor var dette nøkkeltalet - 1,3 % på grunn av underskot.

Vi gjer oss dei same tankane når vi vurderer TKR, som når vi vurderer EKR, ettersom vi ikkje kjenner alle faktaa.

$\begin{array}{lrcclr}\mathrm{Sum} \mathrm{anleggsmiddel}& 19500& & & \mathrm{Sum} \mathrm{eigenkapital}& 80364\\ & & & & & \\ \mathrm{Sum} \mathrm{omløpsmiddel}& 192900& & & \mathrm{Sum} \mathrm{langsiktig} \mathrm{gjeld}& 3636\\ & & & & & \\ & & & & \mathrm{Sum} \mathrm{kortsiktig} \mathrm{gjeld}& 128400\\ & & & & & \\ \mathrm{Sum} \mathrm{eigedeler}& 212400& & & \mathrm{Sum} \mathrm{eigenkapital}/\mathrm{gjeld}& 212400\end{array}$