1. laavenjasse
Mij gïele-funksjovnide jeenjemes nuhtjh?
Gosse datne:
- maam akt bïhkedh
- jeahtah: «Gïerth mannem»
- buarastahtah
- vearelde-bïevnesh raadijovisnie govlh
- naakenem biejjine læhkosth
- aavosne jallh hujnesne eksamene-vuarjasjimmien bïjre soptsesth
- dov gåetien bïjre soptsesth
- gïem akt soptsestahtah kinovasse vuelkedh
- beapmoem laajhtah
- gærroeh
- vearelden bïjre soptsesth
- naakenem viehkine gihtjh
2. laavenjasse
Gaavnh gïele-funksjovnide daejnie teekstine.
1. Teekste
Biehkie vuelielisnie nedte-sæjroste Saemesth munnjien, Saemie-digkesne veedtjeme.
”Saemesth munnjien” akte kampanje abpe laantesne mij gaajhkide saemien noeride feerhmie, dovne dah mah saemiestieh, ånnetji saemien maehtieh jïh dah mah eah saemien maehtieh.
Kampanjen ulmieh:
- lissiehtamme åtnoe saemien gieleste
- jienebh saemien gïelem nuhtjieh
- saemien gïele åtnasåvva jieniebinie sijjine
- saemien gïele våajnoes sjædta
- lissiehtamme goerkese seabradahkesne ihke vihkeles mijjieh åadtjobe mijjen gïelem nuhtjedh» (Sametinget – Saemiedigkie, 2014)
2. Teekste
Biehkie vuelielisnie gærjeste SMS Sopperoste maam Ann-Helen Laestadius tjaaleme.
«Hinten gïete mojhteles-laakan svihtji jïh ojhte lij Agnesen onnesoerme jïh soermese Hinten baahke gïetesne. Dïhte lij dan lïhke gïetem steeredh maam meehti båetedh. Agnese dejtie sov feerhmeme soermide svihtji, ajve ånnetji, guktie Hinte edtji guarkedh dah soermh edtjieh aajmene årrodh jïh satne dam lyjhki. Dellie Hinte satnem vuartasji jïh mojjehti guktie dïhte vælnjoeh åvtebaenie vååjnesasse bööti. Agnese bååstede mojjehti. Dïhte lij dan læhkoes.» (Laestadius, 2008, s. 66)
3. Teekste
Biehkie vuelielisnie Saemiedigkien nedte-sæjroste SáNuL/SUPU veedtjeme.
«Saemiedigkien noerepolitihkeles moenehtse jïh saemien noeresiebrie Noereh! leah ektesne vaajtelimmien bïjre vielie saemien filmi jïh lidteratuvri bïjre. Mijjieh sïjhtebe lyjhkedihks filmh jïh seerijh dubbadidh saemien gïelese, jïh joekoen maanide, jïh mijjieh sïjhtebe gærjah jïh guvvieraajroeh mejtie jeenjesh åestieh, saemiengielese jarkoestidh. Mijjieh sïjhtebe aktem orre domenem sjïehtesjidh goh åtnoesuerkie saemien gïelide. Noerh gïelem daarpesjieh dejnie sijjine dah raaktan nuhtjieh.» (Sametingets ungdomspolitiske utvalg – SáNuL/SUPU, Skïereden 18. 2014)
3. laavenjasse
Vuartesjh guvviem bijjielisnie jïh buerkesth gïele-funksjovnide.
4. laavenjasse
Tjaelieh golme åenehkes teeksth, aktem bievnije teekstem, aktem ekspressijve teekstem jïh aktem appellatijve teekstem.
Gaaltijh
Laestadius, Ann-Helen. (2015). SMS Sopperoste. Podium. Stockholm.
Sametinget – Saemiedigkie. (2014). Saemesth munnjien. Veedtjeme.
Sametingets ungdomspolitiske utvalg – SáNuL/SUPU. (2014, Skïereden 18.) KRONIHKE. Veedtjeme https://noerehdiggi.wordpress.com/2014/09/18/kronihke-aarjelsaemiengielesne/