Tareas: Una vida equilibrada
1. Investigación
Bli kjent med internasjonale organisasjoner som jobber for å fremme helse og livskvalitet.
Jobb i grupper på tre eller fire. Hver gruppe får tildelt et av temaene nedenfor. Bruk kildene som er oppgitt, og husk å ta notater!
Lag en infografikk eller en plakat. Bruk gjerne et digitalt verktøy.
Start med en idémyldring for å samle idéer. Jobb så med layouten. Layout handler om å plassere virkemidler som tekst, skrift, bilder, farger og figurer på en ryddig måte. Det er lurt å lage en skisse først.
Sørg for at leseren skjønner rekkefølgen på tekst og bilder og ser sammenhengen mellom elementene du bruker. Teksten må være lett å lese slik at leseren får med seg innholdet. Bruk overskrifter og bilder for å fange interesse.
Når produktet er ferdig, øver dere på å presentere innholdet for hverandre. Presentasjonen skal ta ca. to minutter. Gi hverandre råd og nyttige tilbakemeldinger slik at presentasjonen blir best mulig!
Heng opp infografikkene eller plakatene med litt avstand, eller lag en hestesko og legg dem på pultene. En fra hver gruppe presenterer mens de andre går rundt og er tilskuere. Etter fire til fem minutter bytter dere roller slik at alle på gruppa får presentert.
Tema A
La Organización Mundial de la Salud (OMS)
Verdens helseorganisasjon, forkortet WHO (på spansk: OMS), ble opprettet i 1948. WHO jobber med helsespørsmål og er tilsluttet FN. Besøk nettsiden til WHO og/eller FNs side om WHO og finn ut:
¿Cuál es la misión y cuáles son los objetivos de esta organización? Hva er organisasjonens oppdrag og mål?
Cada año la OMS trabaja con un tema en concreto. ¿Cuál es el tema de este año? (en su caso, del año pasado) Hvert år jobber WHO med et spesielt tema. Hva er årets (og eventuelt fjorårets) tema?
¿Cuándo y por qué se celebra el Día Mundial de la Salud? ¿De qué manera se celebra? Når og hvorfor feires Verdens helsedag? Hvordan markeres den?
Esta es la definición de salud según la OMS. Tradúcela al español y explícala con tus propias palabras. Dette er WHOs definisjon av helse fra 1948. Oversett den til spansk og forklar den med egne ord.
"[Helse er] en tilstand av fullstendig fysisk, psykisk og sosialt velvære og ikke bare fravær av sykdom eller lidelser" (FN-sambandet, 2024).
TEMA B
Los Objetivos de Desarollo Sostenible (ODS)
I 2015 vedtok FN (på spansk: ONU) et sett med 17 bærekraftsmål for å utrydde fattigdom, bekjempe ulikhet og stoppe klimaendringene innen 2030. Besøk den norske FN nettsida og den spanske FN-sida om bærekraftig utvikling og finn ut:
¿Qué objetivo está dedicado a la salud y al bienestar? ¿De qué trata este objetivo sostenible? Hvilket av målene er dedikert til god helse og livskvalitet? Hva går dette bærekraftsmålet ut på?
Nombra algunos objetivos específicos que son importantes para lograr el objetivo principal. Nevn noen delmål som er viktige for å nå hovedmålet.
¿Cuál es la situación en el mundo hoy en día? ¿Con qué medidas es necesario seguir trabajando? Hva er status i verden i dag? Hva må man jobbe videre med?
¿Qué puedes hacer tú mismo por tu salud y por la salud de los demás? Hva kan du selv gjøre for din egen og andres helse?
TEMA C
La dieta mediterránea
Middelhavskostholdet er kjent for å være veldig sunt. Det står til og med på UNESCOs liste over verdens immaterielle kulturarv. Finn ut mer om dette kostholdet på nettsida til den spanske stiftelsen for middelhavskosthold og UNESCOs side om middelhavskostholdet.
¿En qué consiste la dieta mediterránea? Hva består middelhavskostholdet av?
¿Cuándo se incluyó esta dieta en la lista del patrimonio cultural inmaterial de la UNESCO? ¿Y por qué? Når ble dette kostholdet oppført på UNESCOS immaterielle kulturarvliste? Og hvorfor?
¿Qué países tienen esta dieta en común? Hvilke land har dette kostholdet til felles?
Presenta dos platos que representen la dieta mediterránea. Presenter to matretter som representerer middelhavskostholdet.
TEMA D
El plato saludable de Harvard
I teksten "Hábitos saludables" leste dere om El Plato para Comer Saludable (Healthy Eating Plate) som Harvard School of Public Health anbefaler. Finn ut mer om denne tallerkenmodellen ved å bruke Harvard Universitys nettside om El Plato para Comer Saludable.
¿Cómo está dividido el plato saludable? Hvordan er tallerken i modellen inndelt?
¿Qué alimentos se incluyen en las distintas partes? Hvilke matvarer inngår i de ulike delene?
¿Qué otros consejos da el plato saludable? Hvilke andre råd gir tallerkenmodellen?
Compara El Plato para Comer Saludable con el modelo de plato noruego de la Dirección General de Salud. ¿En qué se parecen y en qué son diferentes? Sammenlikn El Plato para Comer Saludable med den norske tallerkenmodellen fra Helsedirektoratet. Hva er likt, hva er ulikt?
2. Mi diario de hábitos saludables
Nuevo día, nuevas posibilidades. Ny dag, nye muligheter.
Min dagbok
Før dagbok og dokumenter vanene dine i ei uke! Skriv ned hvilke gode vaner du har fulgt, og avslutt med en refleksjon over egne vaner.
Bruk fortid i teksten. Skriv for hånd, eller finn en digital mal for dagbøker eller ukeplaner og bruk den. Bruk gjerne farger.
Snakk sammen
Etter ei uke sammenlikner dere dagbøkene deres. Jobb i grupper og bruk spørsmålene og snakkehjelpen i boksen.
¿Qué hábitos saludables has practicado esta semana? Hvilke gode vaner har du fulgt denne uka?
¿Qué hábitos saludables han sido más difíciles de seguir? ¿Por qué? Hvilke gode vaner var vanskeligst å følge? Hvorfor?
¿Tienes algunos hábitos poco saludables que quieres dejar de hacer? ¿Qué puedes hacer para ello? Har du noen dårlige vaner som du vil bli kvitt? Hva kan du gjøre?
¿Qué hábitos saludables quieres implementar en tu vida a partir de ahora? Hvilke gode vaner vil du følge fra nå av?
3. Discusión y reflexión
Gå sammen i par eller grupper. Bruk gjerne infografikkene, plakatene eller dagboka deres som utgangspunkt for en fagsamtale. Læreren lytter, men det er dere som styrer samtalen. Her er aktuelle spørsmål dere kan stille hverandre og diskutere:
¿Qué significa para ti vivir de una manera saludable? Hva betyr det for deg å leve sunt?
¿Qué habitos saludables practicas tú? Hvilke gode vaner praktiserer/følger du?
¿Hay algunos hábitos nuevos que quieres implementar en tu vida a partir de ahora? ¿Cuáles? Er det noen nye vaner som du vil følge fra nå av? Hvilke?
¿Qué consejos puedes dar a una persona que quiera empezar a vivir de manera más saludable? Hvilke råd kan du gi til en person som ønsker å leve sunnere?
¿Puedes enseñar tu infografía y contar algo sobre la dieta mediterránea, el plato saludable, los objetivos de desarrollo sostenible o la OMS? Kan du vise frem infografikken din og fortelle om middelhavskostholdet, tallerkenmodellen, bærekraftsmålene eller WHO?
¿Qué has aprendido despúes de haber trabajado con este tema? Hva har du lært av jobbe med temaet? (Svaret kan handle om kunnskap, ferdigheter, ord, grammatikk og så videre.)
Fuente
FN-sambandet. (6 de febrero de 2024). Verdens helseorganisasjon (WHO). https://fn.no/om-fn/fns-organisasjoner-fond-og-programmer/verdens-helseorganisasjon-who