Kva feiler det pasienten?
Innleiing
I denne oppgåva speler du rolla som lege. Sidan du ikkje har enkel tilgang til pasientar, skal du setje opp ein eigendefinert praterobot til å spele rolla som pasient. Still "pasienten" spørsmål som hjelper deg med å stille rett diagnose.
For å kunne stille ein diagnose må du ha god kjennskap til organsystem og prosessar i kroppen. Det er mykje å ha oversikt over, så her kan det vere fint å bruke kjelder for å lese seg opp. Etter kvart som du lærer meir, får du betre oversikt over dei ulike livsprosessane og ei betre oversikt over korleis prosessane påverkar kvarandre for å halde oppe likevekt (homeostase) i kroppen.
Framgangsmåte
Set opp prateroboten slik at han svarer deg som ein pasient.
Spel rollespel med prateroboten, og prøv å stille ein diagnose basert på svara du får.
Gi ei forklaring til pasienten på korleis symptoma heng saman med diagnosen du har stilt.
Set opp den eigendefinerte prateroboten
Systemleietekst til prateroboten
Ver merksam på at digitale tenester med innlogging kan samle inn persondata, og at dette krev databehandlaravtale.
Bruk til dømes NDLAs eigendefinerte praterobot dersom han er tilgjengeleg for skulen din, eller bruk ein annan praterobot der du kan legge inn eigen systemleietekst. NDLAs praterobot finn du ved å logge inn på Min NDLA.
Namn
Skriv inn kva namn som skal komme opp i dialogen. I dette tilfellet: Kva namn vil du gi pasienten?
Systemleietekst
Dette er eit forslag til systemleietekst som du kan prøve ut for å sjå korleis dialogen fungerer:
Du speler rolla som pasient som anten er frisk eller har diabetes type 1, nyresjukdom eller dehydrering. Du vel tilfeldig blant ein av desse. Du veit sjølv kva som feiler deg, og du kjenner til symptoma på dei ulike sjukdommane. Den som stiller spørsmål til deg, er lege. Du kan berre svare ja eller nei på spørsmåla du får. Etter å ha svart på ti spørsmål skriv du at du ikkje kan svare på fleire spørsmål, og gir ei tilbakemelding til den som spør, før du avslører kva sjukdom du hadde.
Innleiande spørsmål
Her skriv du det spørsmålet du vil at dialogen skal starte med. I dømet vårt kan det vere til dømes: "Hei, lege, eg har éin av desse tilstandane: frisk, diabetes type 1, nyresjukdom eller dehydrering. Klarer du å finne ut kva som er rett?"
Temperatur
Kva vil vere rett temperatur når roboten skal vere ein pasient som kjem til legen? Låg temperatur gir meir føreseieleg respons, mens høg temperatur gir meir tilfeldig og uventa respons.
Still spørsmål
Bestem reglar før de tek til å spørje. Pass på at prateroboten blir sett opp med desse reglane. Det kan til dømes vere:
Det er berre lov å stille ja/nei-spørsmål.
Du (legen) kan berre stille ti spørsmål.
De må òg bestemme dykk for kva hjelpemiddel som er tillatne. Skal det vere lov å søke på nettet etter mogleg diagnosar eller symptom?
Diskuter diagnosane
Kva organsystem blir påverka av den aktuelle sjukdommen?
På kva måte blir organsystemet påverka? Kva kan vi gjere for å behandle sjukdommen? Korleis verkar behandling på aktuelle prosessar i kroppen (transport, kommunikasjon, utskiljing og andre livsprosessar)?
Diskuter diagnosane de stilte. Bruk informasjonen frå samtalen til å grunngi diagnosen du stilte. Bruk kjelder.
Gjer fleire tilpassingar
Fungerte prateroboten slik du hadde tenkt?
Gjer endringar i systemleieteksten slik at prateroboten fungerer mest mogleg slik du hadde tenkt.
Korleis stemde svara prateroboten gav undervegs, med den tilstanden/sjukdommen han skulle spele at han hadde?
Til læraren. Alternative framgangsmåtar
Tilpass situasjonen
I dømet over har vi lagt inn eit veldig avgrensa tal sjukdommar pasienten kan ha. Dette kan vere formålstenleg viss de vil jobbe med sjukdommar knytte til eit bestemt organsystem eller livsprosess, som til dømes utskiljing.
Etter kvart som elevane har jobba med fleire organsystem, kan det vere fint å utvide med sjukdommar som er meir samansette og situasjonar som er meir opne, slik vi viser to døme på under.
Pasient med kjend sjukehistorie
Pasient med kjend sjukehistorie. Lag dine eigne pasienthistorier eller be prateroboten om å lage dei for deg. Legg inn den aktuelle sjukehistoria i den eigendefinerte prateroboten, og be han om å spele rolla som pasient. Gi beskjed om at roboten berre kan svare på ja/nei-spørsmål og kor mange spørsmål det er lov å stille.
Pasient utan kjend sjukehistorie
Ingen informasjon er kjend før pasienten kjem til konsultasjon. Dette er ei skikkeleg utfordring for legen. Her må du verkeleg stille dei rette spørsmåla for å komme i mål.