Passingar
Når vi lagar ein aksel og ei boring som skal passe saman, må vi ta omsyn til to toleransar: toleransen på akslingen og toleransen på boringa. Då bruker vi omgrepet passing, som vil seie korleis dei to delane passar saman når vi tek omsyn til toleransane.
Klaringspassing
Denne passinga har klaring mellom boring og aksel i heile toleranseområdet.
Mellompassing
Denne passinga kan både ha klaring og lett press, alt etter kvar ein ligg i toleranseområdet.
Presspassing
Denne passinga har press mellom aksel og boring i heile toleranseområdet.
Toleransar
Behovet for toleranse og passingar for maskinerte arbeidsstykke oppstod hovudsakleg som følgje av unøyaktigheit under tilverknadsprosessar. For at funksjonane skulle tilfredsstillast, såg ein på det som tilstrekkeleg å tilverke arbeidsstykket slik at måla låg innanfor to tillatne område, det vil seie ein toleranse. Dette er ein tillaten variasjon av storleiken på det ferdige produktet.
Toleransar for ikkje toleransesette mål (NS-ISO 2768-1)
Basismål | Tillatne avvik (mål i mm) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
Over t.o.m. | t.o.m. | Fin | Middel | Grov | Meget grov | |
0,5 | 3 | ± 0,05 | ± 0,1 | ± | ± | |
3 | 6 | ± 0,05 | ± 0,1 | ± 0,2 | ± 0,5 | |
6 | 30 | ± 0,1 | ± 0,2 | ± 0,5 | ± 1 | |
30 | 120 | ± 0,15 | ± 0,3 | ± 0,8 | ± 1,5 | |
120 | 315 | ± 0,2 | ± 0,5 | ± 1,2 | ± 2 | |
315 | 1 000 | ± 0,3 | ± 0,8 | ± 2 | ± 3 | |
1 000 | 2 000 | ± 0,5 | ± 1,2 | ± 3 | ± 4 | |
2 000 | 4 000 | ± 0,8 | ± 2 | ± 4 | ± 6 | |
4 000 | 8 000 | ± | ± 3 | ± 5 | ± 8 | |
8 000 | 12 000 | ± | ± 4 | ± 6 | ± 10 | |
12 000 | 16 000 | ± | ± 5 | ± 7 | ± 12 | |
16 000 | 20 000 | ± | ± 6 | ± 8 | ± 12 | |
Nærmeste IT grad 1) | 12 | 14 | 16 | 17 | ||