Lover og reglar for reiselivsbransjen

Ønsker du å drive ei reiselivsbedrift, er det viktig at du kjenner til lovverket. I tillegg til lover og forskrifter som gjeld spesielt for reiselivsnæringa, må du kjenne til dei lovene som gjeld generelt for drift av verksemder i Noreg.

I denne artikkelen blir du kjend med nokre sentrale lover og forskrifter for reiselivsbransjen og viktige reglar som gjeld. Ei fullstendig oversikt over relevante lover og forskrifter finn du i artikkelen "Lover og regler for drift" på NHO Reiseliv.

Kva forpliktingar har du overfor kundane dine når du sel pakkereiser? Ei eiga lov om pakkereiser gir kundane fleire rettar. Føresegnene i pakkereiselova gjeld òg når kunden sjølv set saman ei reise med fleire av dine eller samarbeidspartnarane sine produkt.

Les meir om pakkereiselova i artikkelen "Pakkereiselova".

Tobakksskadelova har føresegner som seier kvar det er forbode å røyke. Mange omtalar desse føresegna som "røykelova".

Røyking er ikkje tillate på serveringsstader, det vil seie i lokale der det blir servert mat og drikke. Det er heller ikkje lov å røyke i transportmiddel – buss, tog, fly og så vidare. Reklame for tobakksvarer er forbode.

Les meir om tobakksskadelova i artikkelen "Tobakksskadelova".

Alle som jobbar på ein serveringsstad, må følge ein del lover og reglar for å sikre at det blir produsert trygg mat. Dei viktigaste reglane finst i matlova, næringsmiddelhygieneforskrifta og internkontrollforskrifta.

Les meir om matlova i artikkelen "Matlova".

For å kunne drive ein serveringsstad må du ha serveringsløyve. Kva som blir rekna som ein serveringsstad, blir definert av lov om serveringsverksemd (serveringslova). Det er kommunen som gir serveringsløyve.

Les meir om serveringslova i artikkelen "Serveringslova".

Til serveringsstader som ønsker å servere alkoholhaldige drikker, blir det stilt strenge krav. Sjølv om alkohol er ei lovleg vare, kan bruk av alkohol føre til både sosiale og helsemessige skadar på enkelpersonar og samfunnet.

Kapittel 4 i alkohollova om kommunale skjenkeløyve fortel kva som trengst for å få skjenkeløyve. Blir alkohollova broten, kan ein miste løyvet for kortare eller lengre tid. Kva reglar som gjeld, står i løyvevedtaket i kommunen.

Les meir om alkohollova i artikkelen "Alkohollova".

Rett musikkbruk i butikkar, hotell og restaurantar er viktig for at kundane skal vere nøgde. Men på grunn av opphavsretten, som er regulert i åndsverklova, kan ikkje bedrifter fritt spele den musikken dei ønsker utan ein avtale.

TONO forvaltar rettane til artistane. Bedrifter som ønsker å bruke bakgrunnsmusikk i kundelokale, må derfor inngå ein avtale med TONO.

Les meir om åndsverklova i artikkelen "Åndsverklova og bruk av musikk".

Mange reisemål har etablert havfiskeaktivitetar for turistane. Slike aktivitetar blir regulerte av forskrift for turistfiskeverksemder.

For at ei bedrift skal kunne kalle seg ei havfisketurismebedrift, må ho oppfylle desse krava:

• Ho må kunne tilby både overnatting og båt, og ho må legge til rette for fiske med stong.

• Ho må registrere seg i Fiskeridirektoratet sitt register over turistfiskeverksemder.

Det er eit stort ansvar å leige ut småbåtar. Viss du vurderer å starte med utleige av småbåtar, er det viktig at du kjenner til småbåtlova. Denne lova gjeld for både småbåtar og fritidsbåtar.

• Ein småbåt er ifølge lova ei flytande innretning som er berekna på og i stand til å bevege seg på vatn, og som har ei lengde på inntil 15 meter.

• Ein fritidsbåt er ifølge lova ei flytande innretning som er berekna på og i stand til å bevege seg på vatn, som har ei lengde på inntil 24 meter, og som blir brukt utanfor næringsverksemd.

Tivolilova omfattar nær 900 såkalla fornøyelsesinnretningar, til dømes karusellar, løypestrengar og gokartbanar.

Taubanelova omfattar over 800 skiheisar og andre taubanar i Noreg.

Dei to lovene har same formål, nemleg å sikre at høvesvis fornøyelsesinnretningar og taubanar blir laga til, bygde, drivne, haldne ved like og fjerna på ein slik måte at dei ikkje fører til skade på personar, eigedom eller miljø.

På søndagar og alle heilagdagar gjennom året skal ein vise ekstra omsyn, og ikkje forstyrre heilagdagsfreden med utilbørleg larm. Normalt er det derfor ikkje lov å ha offentlege arrangement mellom klokka 6 og klokka 13 på slike dagar – unnateke på 1. og 17. mai. Du kan søke politiet om løyve dersom du ønsker å ha eit arrangement på ein heilagdag.

I dag er det mange diskusjonar rundt søndagsopne butikkar. Utsalsstader som ligg på typiske turiststader, kan halde ope på søndagar. Men kva må til for at eit område skal reknast som ein typisk turiststad?

Kommunen kan søke Statsforvaltaren om å få eit område godkjent som typisk turiststad for heile eller delar av året. Berre område der salet i dei aktuelle periodane hovudsakleg skjer til turistar, kan reknast som typiske turiststader.