Ektiedimmie
Teeksth leah tjaaleldh jallh njaalmeldh mejtie almetjh såemies kultuvreste soptsestamme, lååvleme jallh jeahteme. Tjaelijh teekstide tjaaleme tsiehkie-ektiedimmesne jïh kultuvre-ektiedimmesne. Jis edtjebe teekstem guarkedh dellie tjoerebe daejredh gåessie, mennie tsiehkesne jïh mennie kultuvresne teekste tjaalasovveme. Hijven daejredh mij heannadi, dovne saemien seabradahkesne jïh veartanisnie, dellie goh tjaelije teekstem tjeeli. Tjoerebe mujhtedh heannadimmieh maehtieh tjaelijem baajnehtidh.
Ovmessie teekste-kultuvrh
Seabradahkesne gellie kultuvrh gusnie teeksth leah vihkeles, vuesiehtimmien gaavhtan gærhkosne, tjïeltesne, staatesne, politihkesne j.n.v. Desnie gusnie almetjh teeksth tjaelieh, desnie teekste-kultuvre sjædta. Jis datne lïhtsege aktene siebresne, dellie daajrah mah teeksth dov siebrie tjaala. Jïh dellie datne åehpies dov siebrien tjeekste-kultuvrine goh tjåanghkoe-bööredimmie, budsjehte j.n.v.
Akte teekste − gellie giertieh
Gellie teekstine “raejkieh”, gusnie tjaelije jallh soptsestæjja ij gaajhkem soptsesth. “Raejkieh” maehtieh bïevnesh årrodh mejtie tjaelije jallh soptsestæjja veanhtede lohkije guarkoe. Jis diktem gieriesvoeten bïjre lohkebe, dellie tjaelije veanhtede mijjieh lohkijh maam akt gieriesvoeten bïjre daejrebe, dan åvteste mijjieh gearoemisnie orreme. Men tjaelije maahta raejkieh voerkeslaakan nuhtjedh juktie lohkije edtja tjetskehke sjïdtedh. Kaanne tjaelije aaj sæjhta, mijjieh edtjebe dan teekstem joekehtslaakan toelhkestidh. Maehtebe jiehtedh, tjoerebe “linjaj gaskem” lohkedh gosse teekstem toelhkestibie.
Gosse edtjebe teekstem guarkedh, tjoerebe nuhtjedh dam maam maehtebe jïh daejrebe. Tjoerebe mijjen daajroem nuhtjedh gosse toelhkestibie, jïh dellie maehtebe tjeakoes dïjrh gaavnedh teekstine.