Gïele jïh identiteete
Identiteete jïh persovnelesvoete soptsestieh gïeh mijjieh. Identiteete maahta mijjen jïjtje-domtesem jallh jïjtje-guvviem vuesiehtidh. Mijjieh gaajhkesh guvviem utnebe gïeh mijjieh, jïh giem sïjhtebe årrodh. Identiteete lea dïhte, mij mijjiem veadta jeatjabidie almetjidie jïh seabradahkese, jïh nænnoste gie mijjieh, mehtie maadtoste, mehtie fuelhkeste jïh mehtie seabradahkeste.
Saemieh aktede veartenen aalkoe-almetjijstie mij jïjtse gïelem, kultuvrem jïh seabradahkem, jïjtsh vuekieh jïh maahtoem utnieh. Saemien-gïele joekoen vihkele saemien identiteetese jïh jïjtje-domtesasse.
Gïele lea joekoen vihkele almetji kultuvrese. Gïele almetjen identiteetem, jïjtje-domtesem jïh ektievoete-domtesem nænnoste jïh åålmeh-tjïertese ektede. Kaanne ij saemien-gïele dov veaksahkommes gïele, gïele maam datne bööremes maahtah. Læjhkan saemien-gïele dov lïhkemes gïele, dov vaajmoe-gïele.
Mijjen njaalmeldh gïele vihkele dovne persovneles jïh sosijaale identiteetese. Mijjen gïele aaj soptseste mij sosijaale dåehkide mijjieh veadtaldihkie.
- Tjoele
- Eah nyjsenæjjah jïh kaarrh seammalaakan soptsesth.
- Aaltere
- Abpe jieleden mijjieh njaalmeldh gïelem evtiedibie dan åvteste mijjieh iktegisth lïereminie.
- Ööhpehtimmie jïh barkoe
- Barkoe jïh ööhpehtimmie mijjen baakoe-veahkah jïh gïelem baajnehtieh.
- Sosijaale staatuse
- Ibie gaajhkesh seammalaakan soptsesth. Sosijaale duekie maahta mijjen njaalmeldh gïelem baajnehtidh.
- Kultuvre jïh byjrese
- Voelph, fuelhkie, jïh byjrese mijjen njaalmeldh gïelem baajnehtieh. Giejnie sïjhtebe voelpine årrodh aaj mijjen gïelem baajnehte.