Njuike sisdollui
Historjjálaš materiála

Treavkah

Julia Axmann soptseste guktie treavkah darjodh.

Treavkah

Gosse treavkah daajhtodh, dellie tjuehpieh sjiehteles såekiem jïh dam vierieh. Dellie jiehtieh: treavka-jollehkem gaavneme.

Dellie voestegh gajhkesjieh jïh rahkestieh rehkerinie, jïh die seevehkinie rahkestieh jïh guhpiehkinie ollem rahkestieh. Treavka galka juelkien nuelesne jassajommes årrodh, dam lehtieh bearkine; såjjoen gåajkoe jissiehtåbpoe. Gosse rehkerh provhkeme, dellie bijjie-bieliem giesehkinie aalkesth treavkan abperh, jïh jis asta, dellie tjaalehtjadta treavkide.

Gosse treavkide dååjhteme, tjeahta bådtjadidh jïh nåårvedh. Treavkam dervine bådtjede, gosse dåaresth dållem baahkedamme. Jïh die nåerviem beaja såjjoen jïh sojjehte jïh nåervien vuelie-gietjiem byösseginie dibreste treavkese. Gosse treavka jååskeme, dellie nåerviem luata jïh vuartesje ij leah sån preangkan sjïdteme.

Jïh bearkan baaktoe lea naepierdamme, jïh gulhkine tjuahpa dan stoerre raejkiem guktie joksem tsaaka. Dïhte jokse jassijs hovreste. Jïh die beassam gååre. Dïhte galka jissiehtåbpoe hovreste jïh guektien giertien. Gosse beassam tsaakeme joksen baalte, dellie båvvaldahkh gååre; dejtie aaj guektien giertien. Jïh die tsaaka beassan jïh joksen sïjse. Dïhte goh låtjkoe. Dïhte beassa gemtebe treavkeste, guktie maahta göökte båvvaldahkh tsaekedh, aktem fïere guhte bieleste. Juelkien-nååresem skåerreste; dam tsaaka båvvaldahkese. Dïhte galka vearadidh dan guhkies guktie nöödtie båetskien bïjre jïh dåaresth juelkiem åvtelistie. Gosse treavkam tsaaka jïh (galka) tjoejkedh, dellie jiehtieh: lea joksedeminie.

Daelvege gosse daelvie-laantesne, dellie gaarmanæjjah treavkah daajhtoeh gejhkie såerveste; dejtie byjjene lehtieh. Dellie aktem såekie-treavkam jïh aktem byjjem tjåenghkesne pruvhkieh, byjjem eejnegen gårroeh juelkesne.

Påajkah åvtesne dan nuhtege dovne klaahkah daajhtodh. Klaahkah aaj såekeste. Klaahkan bijjie-gietjesne goh ohtje gåajvoe. Numhtie dam gåajvoe-klaahkine lehtiejin. Dam gåajvoem goevelinie sisnjels-bieliem goevelde. Numhtie dan hijven dejnie gïjrege tjaetsiem jovkedh. Dam tjeelin jïh nommem aaj beejin ålkoe-bealan. Siegkies gåajvoen lïhke klaahka gissebe sjædta vuelie-gietjien vuestie. Vuelie-gietjesne skaavvoe.

Åvtesne aaj jeatjh klaahkah utnin, maam saejhtie-klaahkine lehtiejin. Bijjie-gietjesne saejhtie jïh die tjåerveste buvmie, maam tsaaka bijjelen dam saejhtiem gosse ij provhkh. Jïh vuelie-gietjesne skaavvoe, guktie stejkiedåbpoe klaahkestidh. Dïhte saejhtie mij klaahkan bijjemes (bijjie-gietjesne), dïhte besteles jïh vaeknine utnin.

Muvhth gaarmanæjjah klaahka-åelkien tjoejkin, gosse geehpes daelhkie. Dah seamma varke tjuejkieh barre goh dah mah klååhkestellieh. Luste gïjrege tjoejkedh, gosse guhkies biejjieh jïh tjarve. Dellie gåhkese båata barre aeriedisnie. Gosse klomhpedh, dellie syjle, dellie bööremes dan biejjien lïegkedidh. Bovtse-almetjh tjiehtieh lijhkh (læjhkan) bovtsi gåajkoe. Daelvege gosse jeenje lopme båateme, dellie jiehtieh sihkie, gosse tjuajka.

J.A. 3. juli 1941.

Giesehkinie treavkan raedtieh gïesehtieh dan dïere guktie galka tjååbpehke vååjnedh. Jïh die tjeelin tjaalegh treavkan åvte-bieliem jïh minngie-bieliem, idtjin bearkan baaktoe. Muvhtem lehkiem koersehkem tjeelin; dïhte båeries saemiej maalle.

Gaaltije

Bergsland, K. (1987). Gåebrehki soptsesh. Universitetsforlaget.

baakoeh

Saemien

Saemien

lehtedhlahtedh
beejinbïejin
daajhtodhdarjodh
CC BY-NC-SA 4.0Dán lea/leat čállán Knut Bergsland ja Ella Holm Bull.
Maŋemusat ođastuvvon 11/15/2023