Hopp til innhald
Fagartikkel

Incoterms

Seljar og kjøpar må avtale fordeling av oppgåver, kostnader og risiko ved internasjonal varetransport. Dei kan velje mellom ulike sett med leveringsvilkår, også kalla incoterms.
Lastebil, containerskip og fly. Foto.
Det er viktig å avklare kven som tar ansvar, kostnader og risiko for dei ulike delane av eit transportoppdrag. Bilete: Klaus Ohlenschläger / CC BY-NC-SA 4.0

Kva er incoterms?

Ordet incoterms er ein kortversjon av engelsk "International Commercial Terms", altså vilkår for internasjonal handel. Ein incoterm er eit standardisert sett med leveringsvilkår. Det er ICC (International Chamber of Commerce, Det Internasjonale Handelskammeret) som har utarbeidd desse standardvilkåra. Dei blir oppdaterte kvart tiande år, og den nyaste versjonen er Incoterms® 2020.

Fordeling av risiko, kostnader og ansvar

Ein incoterm inneheld inneheld føresegner for

  • når kjøpar overtek risikoen for skade eller tap under transporten

  • kven som ber kva kostnader for transporten

  • kven som har ansvaret for dokumentasjon, ut- og innfortolling og andre formalitetar

Seljar og kjøpar kan velje mellom elleve ulike incotermar. Fire av dei (FAS, FOB, CFR, CIF) blir berre brukte ved sjøtransport.

Leveringsvilkår bruker ein også ved innanlands transport. Då fell reglane om ansvar for tollklarering bort, men resten av reglane gjeld. Leveringsvilkåret for ei sending kjem fram av felt 27 i innanlandsfraktbrevet.

Dei elleve incotermane

EXW (Ex Works)

  • Seljar berre klargjer varene for henting. Kjøpar hentar varene på ein avtalt stad, til dømes på fabrikk eller lager, og ordnar med all transport.

  • Kjøpar overtek risikoen for varene straks dei er henta hos seljar.

  • Kjøpar har ansvaret for å eksport- og importklarere varene og for å forsikre dei under transport.

FCA (Free Carrier)

  • Seljar lastar varene opp på transportmiddelet kjøper har valt.

  • Kjøpar har risikoen frå den augneblinken varene er lasta opp.

  • Seljar må eksportklarare varene, kjøpar har ansvaret for å importklarare.

CPT (Carriage Paid to)

  • Seljar betaler frakt med første transportmiddel som kjøpar har valt.

  • Kjøpar har likevel risikoen allereie frå varene er lasta opp på første transportmiddel og må ordne forsikring.

  • Seljar ordnar eksportklarering, kjøpar ordnar importklarering.

CIP (Carriage and Insurance Paid to)

  • Seljar betaler frakt med første transportmiddel.

  • Seljar ordnar forsikring som dekker transport med første transportmiddel. Denne forsikringa treng berre å oppfylle minimumskrav. Dersom kjøpar vil ha betre forsikring, må hen bere kostnaden sjølv.

  • Kjøpar har risikoen for varene frå dei er lasta opp på første transportmiddel.

  • Seljar ordnar eksportklarering, kjøpar ordnar importklarering.

DAP (Delivered at Place)

  • Seljar leverer godset på avtalt stad, men har ikkje ansvar for å losse det.

  • Seljar ber alle kostnadene og all risiko fram til levering på avtalt stad.

  • Kjøpar har risikoen frå den augneblinken godset er framme på avtalt stad.

  • Seljar ordnar eksportklarering, kjøpar må ordne importklarering.

DPU (Delivered at Place Unloaded)

  • Seljar har ansvaret for godset heilt til det er lossa på avtalt leveringsstad.

  • Kjøpar har risikoen frå godset er lossa.

  • Seljar ordnar eksportklarering, kjøpar ordnar importklarering.

DDP (Delivered Duty Paid)

  • Seljar har ansvaret for transport heilt fram, men ikkje for lossing.

  • Seljar har også ansvar for fortolling.

  • Kjøpar har ansvaret for godset frå den augneblinken godset har komme fram til leveringsstaden.

FAS (Free Alongside Ship)

  • Denne koden blir berre brukt ved sjøtransport.

  • Seljar har ansvaret for godset fram til det er levert på avtalt stad eller kai.

  • Kjøpar overtek ansvaret når godset er klart for lasting om bord.

  • Seljar har ansvaret for eksportklarering, kjøpar må ordne importklarering.

FOB (Free on board)

  • Denne koden blir berre brukt ved sjøtransport.

  • Seljar har ansvaret for godset fram til det er lasta om bord på skipet.

  • Kjøpar har risikoen straks godset er om bord.

  • Seljar klarerer godset for eksport, kjøpar ordnar importklarering.

CFR (Cost And Freight)

  • Denne koden blir berre brukt ved sjøtransport.

  • Seljar må dekke fraktkostnader for hovudtransport (skip) og levere godset på avtalt stad.

  • Kjøpar har likevel risikoen frå den augneblinken godset er lasta om bord og må kjøpe forsikring for transporten.

  • Seljar har ansvaret for eksportklarering, kjøpar må ordne importklarering.

CIF (Cost, Insurance, Freight)

  • Denne koden blir berre brukt ved sjøtransport.

  • Seljar dekker frakt, forsikring og andre kostnader fram til avtalt lossehamn.

  • Kjøpar har likevel risiko allereie frå godset er lasta om bord.

  • Seljar klarerer godset for eksport, kjøpar ordnar importklarering.

Nyttige nettsider

På desse nettsidene finn du både bakgrunnsinformasjon om incotermane og kortfatta grafikkar med den viktigaste informasjonen: