Oppgåver og aktivitetar

Kopiering av reknearkformlar. HVIS()

Svært ofte har vi bruk for å kopiere ein reknearkformel til fleire celler. Samstundes ønskjer vi at nokre delar av formelen skal variere med plassering, og at andre delar skal vere faste. Er det mogleg?
Oppgåvene her skal løysast med rekneark om ikkje anna er oppgitt.

Du finn eit rekneark med alle løysingane lengst nede på sida.

4.1.20

Lag reknearkformlar som du kan kopiere når du gjer deloppgåvene her.

a) Lag ei rekkje av dei heile tala frå og med 0 ned til –50 i eit rekneark.

Løysingsforslag

Vi skriv 0 i den første cella (til dømes celle A2). Dersom vi lagar talrekkja nedover, vil vi i celle A3 skrive =A2-1 sidan talet skal vere éin mindre. Så kan vi kopiere denne formelen nedover til celle A52.

b) Lag ei rekkje av alle partala frå og med 2 til og med 50 i eit rekneark.

Løysingsforslag

Vi skriv 2 i den første cella (til dømes celle A2). Dersom vi lagar talrekkja nedover, vil vi i celle A3 skrive =A2+2 sidan talet skal vere to større. Så kan vi kopiere denne formelen nedover til celle A26.

c) Lag ei rekkje av alle oddetala frå og med 1 til og med 49 i eit rekneark.

Løysingsforslag

Vi skriv 1 i den første cella (til dømes celle A2). Dersom vi lagar talrekkja nedover, vil vi i celle A3 skrive =A2+2 sidan talet skal vere to større. Så kan vi kopiere denne formelen nedover til celle A25.

d) Lag ei rekkje av de 30 første kvadrattala i eit rekneark.

Tips 1

Kvadrattala er dei tala det går an å ta kvadratrota av og få eit heilt tal til svar. Det første kvadrattalet er 1 sidan $\sqrt{1} = 1$ . Det andre kvadrattalet er 4 sidan $\sqrt{4} = 2$ .

Vi kan òg seie at det første kvadrattalet er 1 sidan $1^{2} = 1$ . Det andre kvadrattalet er 4 sidan $2^{2} = 4$ . Det tredje kvadrattalet finn vi ved å rekne ut $3^{2}$ og så vidare.

Tips 2

Lag først ei rekkje med dei 30 første heile tala frå og med 1 i kolonne A. Bruk denne til å lage rekkja med kvadrattala i kolonne B.

Løysingsforslag

Vi skriv 1 i celle A2. Så lagar vi talrekkja med dei heile tala ved å skrive =A2+1 i celle A3 og kopiere denne formelen nedover til celle A31. I celle B2 skriv vi =A2^2 og kopierer denne formelen nedover til celle B31.

4.1.21

a) Tenk deg at du skal teikne på papiret grafen til funksjonen $f (x) = \frac{2}{x}$ for $x$ -verdiar mellom 1 og 10. Då treng du ein verditabell for å kunne teikne punkt på papiret som du etterpå kan teikne grafen etter:

$x$	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
$f (x)$

Rekn ut kva som skal stå i den første tomme ruta i tabellen.

Løysingsforslag

Vi må setje $x = 1$ inn i funksjonen. Då får vi

$f (1) = \frac{2}{1} = 2$

Det første talet som skal skrivast inn i verditabellen, er altså 2.

b) Lag eit rekneark som kan hjelpe deg å fylle ut tabellen.

Løysingsforslag

Først lagar vi i kolonne A i reknearket ei talrekkje frå og med 1 til og med 10. Så må vi i kolonne B lage reknearkformel av funksjonen $f (x)$ der vi set inn tala i kolonne A.

Rekneark og formelvising av rekneark med kolonneoverskriftene x-verdiar og kolonne A og f av x-verdiar i kolonne B. x-verdiane går frå 1 i celle A2 til 10 i celle A11. I cellene B2 til B11 er dei tilsvarande funksjonsverdiane til funksjonen f av x er lik 2 delt på x rekna ut. Skjermutklipp. — Verditabell for funksjonen f(x) = 2/x med rekneark

c) Bruk rutepapir, og teikn grafen til funksjonen $f (x)$ . La 1 cm vere ei eining på $x$ -aksen og 5 cm vere ei eining på $y$ -aksen.

Tips

Vi må teikne punkta frå verditabellen. Til dømes frå den første rada i verditabellen får vi punktet (1, 2). Etter å ha teikna punkta, teiknar vi ein krum graf utan knekk mellom punkta.

Løysingsforslag

Grafen til funksjonen f av x er lik 2 delt på x er teikna for x-verdiar mellom 0,8 og 10,5. I tillegg er punkta på grafen for kvar heile x-verdi frå og med 1 til og med 10 teikna inn. Skjermutklipp. — Grafen til funksjonen f(x) = 2/x teikna ut ifrå verditabell

4.1.22

Kari startar med å setje inn 10 000 kroner på ein BSU-konto 1. januar kvart år. Ho får 3,90 prosent rente per år. Vi skal bruke rekneark til å finne ut korleis desse pengane veks.

Innleiande oppgåver – med kalkulator

a) Kor mykje står det på kontoen rett før ho set inn 10 000 for andre gong?

Tips

Her kan det vere lurt å bruke vekstfaktor.

Løysingsforslag

Det første beløpet har då stått i banken i nøyaktig eitt år. Vi reknar ut vekstfaktoren ved 3,9 prosent rente først.

$1 + \frac{3, 9}{100} = 1, 039$

Beløpet på BSU-kontoen til Kari etter eitt år blir

$10 000 kr \cdot 1, 039 = 10 390 kr$

b) Kor mykje står det på kontoen rett før ho har sett inn 10 000 for tredje gong?

Løysingsforslag

Det første beløpet har då stått i banken i nøyaktig to år. Det andre beløpet har stått på konto i eitt år. Vi reknar ut kor mykje kvart innskot har vakse til ved å multiplisere med vekstfaktoren opphøgd i det talet på år innskotet har vore på kontoen.

Beløpet på BSU-kontoen til Kari er

$10 000 kr \cdot 1, 039^{2} + 10 000 kr \cdot 1, 039 = 21 185, 21 kr$

Resten av oppgåva skal løysast med rekneark

c) Kor mykje står på kontoen rett før ho set inn 10 000 kroner for tiande gong?

Tips 1

Lag eit rekneark der du lèt kvart innskot få si eiga rad der du reknar ut kva innskotet har vokse til om 9 år. Til det treng du ein formel for kor mange år kvart innskot skal stå slik at du kan kopiere denne formelen for alle innskota. Hugs at kvart innskot skal multipliserast med vekstfaktoren opphøgd i kor mange år innskotet skal stå.

Summer til slutt verdien av alle innskota.

Tips 2

Det første innskotet vil stå i 9 år, eller (10 – 1) år.
Det andre innskotet vil stå i 8 år, eller (10 – 2) år.
$⦙$

Tips 3

Innskot nummer $n$ vil stå i $(10 - n)$ år.

Løysingsforslag

Rekneark og formelvising av reknearket der inndataområdet er fast innskot på 10000 kroner og rente på 3,9 prosent. Vekstfaktoren på 1,039 er rekna ut nedanfor. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. I celle A6 er overskrifta innskot nummer, og i celle B6 er overskrifta innskot. I celle C6 er overskrifta verdi om 9 år. Det første innskotsnummeret er 1 i celle A7. Det siste årsnummeret er 9 i celle A15. Talet i celle A8 er laga med formelen =A7 pluss 1, og resten av årsnummera nedanfor er laga ved å kopiere denne formelen. Talet for verdi av innskotet om 9 år i celle C7 er rekna ut med formelen =B7*$B$4^(10-A7), og denne formelen er kopiert ned til og med rad 15. På rad 16 er kolonne B summert til 90000 kroner og kolonne C summert til 109505,79 kroner. Skjermutklipp.

Kari vil ha 109 505,79 kroner ståande på kontoen rett før det tiande innskotet.

d) Kor mykje står det på kontoen rett etter at Kari har sett inn 10 000 for 20. gong?

Tips

Dette blir nesten som den førre oppgåva, men det siste innskotet vil ha verdien 10 000 kr sidan vi skal måle rett etter at innskotet er gjort.

Bruk same framgangsmåte for å kome fram til ein formel for kor mange år kvart innskot skal stå.

Løysingsforslag

Rett etter det 20. innskotet vil Kari ha 294 709,96 kroner på kontoen.

(Reknearkformlane i kolonne A og B er som i den førre oppgåva.)

e) Sett at Kari får 4,10 prosent rente i staden for 3,9 prosent. Kor mykje meir vil ho ha i banken rett etter at ho har sett inn 10 000 for 20. gong?

Løysingsforslag

Dersom renta aukar til 4,10 prosent i staden for 3,9 prosent, vil Kari ha 300 889,58 kroner på kontoen rett etter det 20. innskotet, det vil seie 6 179,61 kroner meir.

f) Refleksjonsspørsmål: Kvifor bala vi så mykje med å finne ein formel til utrekningane i kolonne C som kunne kopierast?

Forklaring

Dersom vi ikkje hadde funne ein formel som kunne kopierast, måtte vi ha skrive inn formlane manuelt i alle cellene frå og med celle C8 og nedover. Derfor var det òg viktig å ha eit innskotsnummer i kolonne A som vi kunne bruke i formelen.

4.1.23

Ulrik startar med å setje inn 10 000 kroner på ein BSU-konto 1. januar kvart år. Han får 4,10 prosent rente per år.

a) Kva er skilnaden på oppgåve b) nedanfor og oppgåve d) ovanfor?

Løysingsforslag

For det første er renta 4,1 prosent i staden for 3,9. Dernest skal vi sjekke kor mykje det er på kontoen rett før det 20. innskotet, ikkje rett etter som i d)-oppgåva over. Oppgåva liknar derfor òg litt på c)-oppgåva over sett bort ifrå talet på innskot.

b) Kor mykje har han ståande på kontoen rett før han skal setje inn for 20. gong?

Løysingsforslag

Vi lagar eit rekneark tilsvarande det i oppgåve 4.1.22 c), berre at det må innehalde 19 innskot.

Rekneark og formelvising av reknearket der inndataområdet er fast innskot på 10000 kroner og rente på 4,1 prosent. Vekstfaktoren på 1,041 er rekna ut nedanfor. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. I celle A6 er overskrifta innskot nummer, og i celle B6 er overskrifta innskot. I celle C6 er overskrifta verdi om 19 år. Det første innskotsnummeret er 1 i celle A7. Det siste årsnummeret er 19 i celle A25. Talet i celle A8 er laga med formelen =A7 pluss 1, og resten av årsnummera nedanfor er laga ved å kopiere denne formelen. Talet for verdi av innskotet om 19 år i celle C7 er rekna ut med formelen =B7*$B$4^(20-A7), og denne formelen er kopiert ned til og med rad 25. På rad 26 er kolonne B summert til 190000 kroner og kolonne C summert til 290889,58 kroner. Skjermutklipp.

Vi kan òg svare på spørsmålet ved å bruke kva Kari i den førre oppgåva hadde på kontoen rett etter det 20. innskotet (300 889,50 kroner med 4.1 prosent rente) og trekkje frå det siste innskotet på 10 000 kroner.

Ulrik vil ha 290 889,58 kroner på kontoen rett før det 20. innskotet.

c) Kor mykje har han ståande på kontoen rett før han skal setje inn for 20. gong dersom renta endrar seg til 3,9 prosent rett etter at han har sett inn for tiande gong?

Tips 1

Frå og med det 10. innskotet må formelen i reknearket i b) endrast.

Tips 2

Rekn ut kor mykje som er inneståande på kontoen rett etter det 10. innskotet.

Løysingsforslag

Vi summerer først kva som er inneståande på kontoen rett etter det tiande innskotet. Vidare kan vi sjå på den summen som "det nye tiande innskotet", sidan det skal stå like lenge som det opphavelege innskotet på 10 000 kroner. Frå og med då må vi passe på å bruke den andre vekstfaktoren.

Rekneark og formelvising av reknearket der inndataområdet er fast innskot på 10000 kroner, rente nummer 1 på 4,1 prosent, rente nummer 2 på 3,9 prosent, vekstfaktor nummer 1 på 1,041, og vekstfaktor nummer 2 på 1,039 er rekna ut nedanfor. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. I celle A8 er overskrifta innskot nummer, og i celle B8 er overskrifta innskot. I celle C8 er overskrifta verdi om 9 år. Det første innskotsnummeret er 1 i celle A7. Det siste årsnummeret er 19 i celle A29. Talet i celle A8 er laga med formelen =A7 pluss 1, og resten av årsnummera ned til celle A18 er laga ved å kopiere denne formelen. Talet for verdi av innskotet om 19 år i celle C9 er rekna ut med formelen =B9*$B$5^(10-A9), og denne formelen er kopiert ned til og med rad 18. På rad 19 er kolonne C summert, og talet overført som innskot nummer 10 i celle B20. Resten av innskota ned til og med celle B29 er framleis på 10000 kroner. Verdien i celle C20 er rekna ut med formelen =B20*$B$6^(20-A20), og denne formelen er kopiert ned til rad 29. På rad 30 er kolonne C summert til 286342,45 kroner. Skjermutklipp. — Rekneark for årleg sparing av 10 000 kroner i 19 år når renta blir endra rett etter det tiande innskotet.

Ulrik vil ha inneståande 286 342,45 kroner på kontoen dersom renta blir endra frå 4,1 prosent til 3,9 prosent rett etter det tiande innskotet.

4.1.24

Svein jobbar som seljar. Han har ei fast månadslønn på 30 000 kroner. I tillegg skal Svein ha 5 prosent provisjon av salet som overstig 100 000 kroner. Nedanfor er ei oversikt over kor mykje han selde for første halvår i 2019.

Månad	Januar	Februar	Mars	April	Mai	Juni
Salstal, kroner	95 000	145 000	198 000	76 000	130 000	150 000

a) Rekn ut bruttolønna til Svein for desse seks månadene.

Tips

Her får du bruk for reknearkfunksjonen HVIS() når du skal rekne ut provisjonsdelen av lønna.

Løysingsforslag

Rekneark der inndataområdet er fast månadslønn på 30000 kroner, grensesal på 100000 kroner og provisjon på 5 prosent. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. I celle A6 er overskrifta månad, i celle B6 er overskrifta sal, i celle C6 er overskrifta fast lønn, i celle D6 er overskrifta provisjonslønn, og i celle E6 er overskrifta total lønn. I kolonne A har vi månadene januar i celle A7 til og med juni i celle A12. I kolonne B er salstala for desse månadene skrivne inn. I kolonne C er den faste månadslønna skrive inn. I kolonne D er provisjonslønna rekna ut, og i kolonne E er den totale lønna rekna ut for kvar månad. På rad nummer 13 er kolonnane summerte. I celle E13 er summen for total lønn 191150 kroner. Skjermutklipp.

Rekneark og formelvising av reknearket der inndataområdet er fast månadslønn på 30000 kroner, grensesal på 100000 kroner og provisjon på 5 prosent. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. I celle A6 er overskrifta månad, i celle B6 er overskrifta sal, i celle C6 er overskrifta fast lønn, i celle D6 er overskrifta provisjonslønn, og i celle E6 er overskrifta total lønn. I kolonne A har vi månadene januar i celle A7 til og med juni i celle A12. I kolonne B er salstala for desse månadene skrivne inn. I kolonne C er den faste månadslønna skrive inn. I kolonne D er provisjonslønna rekna ut. I celle D7 er provisjonslønna rekna ut med formelen =HVIS(B7-B$3>0;(B7-B$3)*B$4/100;0), og denne formelen er kopiert ned til celle D12. I kolonne E er den totale lønna rekna ut for kvar månad med formelen =C7+D7, og formelen er kopiert ned til celle E12. På rad nummer 13 er kolonnane B til E summerte. Skjermutklipp. — Formelvising av reknearket over

Bruttolønna til Svein vart 191 150 kroner dette halvåret.

b) Svein kunne òg ha fått ei avtale der den faste månadslønna blir redusert til 25 000 kroner, men at han i staden får 8 prosent provisjon av salet som overstig 100 000 kroner. Ville det ha lønt seg med denne avtalen i staden for den opphavlege?

Løysingsforslag

Vi endrar provisjonsprosenten og den faste månadslønna i reknearket. Med dei nye vilkåra ville lønna til Svein ha vorte 167 840 kroner for dette halvåret. Altså er ikkje dette ein avtale som ville ha lønt seg for han.

c) Kor stor må provisjonsprosenten vere for at lønna skal bli den same som i oppgåve a) dersom den faste månadslønna skal vere 25 000?

Tips

Her kan du prøve deg fram med ulike verdiar for provisjonsprosenten.

Løysingsforslag

Ved å prøve oss fram med ulike tal for provisjonsprosenten i reknearket, får vi at dersom provisjonen er på 18,45 prosent, blir lønna omtrent den same som i oppgåve a).

4.1.25 (Eksamen 1P våren 2019)

Eit bodfirma hentar pakker hos forretningar. Pakkene blir køyrde ut til kundar. Prisen forretningane må betale, er avhengig av kor mykje pakkane veg.

Sjå tabellen nedanfor.

Vekt per pakke	Pris for utkøyring utan meirverdiavgift (mva.)
Under 3 kg	120 kroner
Frå og med 3 kg til 10 kg	200 kroner
Frå og med 10 kg til 20 kg	300 kroner

Bodfirmaet gir 15 prosent rabatt dersom ei forretning ønskjer å få køyrt ut meir enn tre pakker.

a) Du skal lage eit rekneark som bodfirmaet kan bruke for å registrere ei bestilling.

I dei fire kvite cellene skal opplysningane om kunden (namn og data om pakkene som skal sendast) registrerast.
I dei lyseblå cellene skal du setje inn reknearkformlar.
Når talet på pakker er registrert, skal reknearket automatisk rekne ut rabatten.

Rekneark der inndataområdet er fast kunde, meirverdiavgift på 25 prosent og rabatt dersom meir enn tre pakker på 15 prosent. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. Verdien for kunde i celle B2 er tom. I celle A6 er overskrifta vekt per pakke, i celle B6 er overskrifta pris per pakke utan mva., i celle C6 er overskrifta talet på pakker, i celle D6 er overskrifta samla pris utan mva., i celle E6 er overskrifta mva., og i celle F6 er overskrifta samla pris med mva. I kolonne A har vi pakkevektene under 3 kg, frå og med 3 kg til 10 kg og frå og med 10 kg til 20 kg. I kolonne B er prisane per pakke for dei ulike pakkevektklassene oppførte. I kolonne C er det plass til å skrive inn talet på pakker i dei ulike vektklassene. På rad nummer 10 skal kolonnane C til F summerast. I celle F12 skal rabatten reknast ut, og i celle F13 skal den endelege prisen på pakkefraktinga reknast ut. Skjermutklipp.

Løysingsforslag

b) Mathjørnet ønskjer å få køyrt ut fire pakker som veg 2 kg, éin pakke som veg 8 kg, og ti pakker som veg 12 kg.

Bruk reknearket du laga i oppgåve a) til å vise kor mykje forretninga må betale.

Fasit

Mathjørnet må betale 3 910 kroner.

Formlane i reknearket er dei same som i den førre oppgåva.

c) Skomagasinet må betale 1105 kroner for å få køyrt ut fem pakker.

Bruk reknearket til å bestemme kva typar pakker denne forretninga har bestilt utkøyring for.

Tips

Her kan du prøve deg fram med ulike kombinasjonar av pakker, men vi kan òg gå litt systematisk fram. Vi kan alt slå fast at dei må ha fått rabatt sidan dei skulle sende fem pakker. Då kan det vere lurt å finne ut kva prisen vart utan denne rabatten og utan meirverdiavgifta.

Løysingsforslag

Skomagasinet må ha fått 15 prosent rabatt sidan dei skulle sende meir enn tre pakker. Dette svarar til ein vekstfaktor på

$1 - \frac{15}{100} = 0, 85$

Prisen utan rabatt blir då

$\frac{1 105 kr}{0, 85} = 1 300 kr$

Hugs at her må vi dele på vekstfaktoren sidan vi skal rekne oss attende til det som er grunnlaget, eller 100 prosent. Det same gjeld for meirverdiavgifta. Tilsvarande vekstfaktor for meirverdiavgifta er 1,25. Prisen utan meirverdiavgift blir

$\frac{1 300 kr}{1, 25} = 1 040 kr$

Ein sum som sluttar på 40 kroner kan vi lage med to pakker på under 3 kg. Då har vi kome opp i 240 kroner og manglar 800 kroner. Då må vi ha 2 pakkar til 300 kroner kvar og éi pakke til 200 kroner.

Forretninga bestilte utkøyring av to pakker under 3 kg, ei pakke mellom 3 kg og 10 kg og to pakker mellom 10 kg og 20 kg. Dette stemmer òg med reknearket dersom vi set inn desse tala på pakker.

4.1.26

Eit firma bruker i periodar skoleungdommar for å få unna diverse målarjobbar. Ungdommane får timelønn etter alder. I tillegg til timelønn må firmaet betale feriepengar og arbeidsgivaravgift. Firmaet har berekna at desse utgiftene utgjer 25 prosent av timelønna. Du skal lage eit rekneark som vist nedanfor. I dei kvite cellene skal firmaet registrere opplysningar. I dei blå cellene skal du setje inn formlar.

Timelønn og kor stor prosentdel av lønna som firmaet må berekne til feriepengar og arbeidsgivaravgift, skal registrerast i celle B3, B4 og B5.
Når alderen blir registrert, skal reknearket automatisk gi riktig timelønn.
Totale kostnader for kvar ungdom er summen av lønna til ungdommen og utgiftene til feriepengar og arbeidsgivaravgift.

Rekneark for kostnadsutrekning. Tal for timelønn for ungdom under 18 år og over 18 år i tillegg til prosentsatsen for feriepengar og arbeidsgivaravgift er skrive inn. Namn, alder og talet på timar for fem ungdommar er deretter skrive inn. Reknearket finn kva timelønn dei skal ha og reknar vidare ut samla lønn, feriepengar og totale kostnader for kvar ungdom i kvar sin kolonne. Kolonnane for samla lønn, feriepengar og arbeidsgivaravgift og til slutt totale kostnader er summerte. Skjermutklipp. — Rekneark som reknar ut totale kostnader til eit firma i samband med lønna til fem ungdommar

Løysingsforslag

Her treng vi berre ta med formelvisinga av reknearket.

Formelvising av rekneark for kostnadsutrekning. Tal for timelønn for ungdom under 18 år og over 18 år i tillegg til prosentsatsen for feriepengar og arbeidsgivaravgift er skrive inn. Namn, alder og talet på timar for fem ungdommar er deretter skrive inn. Reknearket finn kva timelønn dei skal ha i kolonne D der formelen i celle D8 er =HVIS(B8 mindre enn 18;B$3;B$4). Samla lønn i celle E8 blir rekna ut med formelen =C8*D8, feriepengar og arbeidsgivaravgift i celle F8 med formelen =E8*B$5/100 og totale kostnader for kvar ungdom i celle G8 med formelen =E8+F8. Kolonnane for samla lønn, feriepengar og arbeidsgivaravgift og til slutt totale kostnader er summerte. Skjermutklipp. — Formelvising av reknearket over

4.1.27

Amalie arbeider i ei sportsforretning. Timelønna er 250 kroner. Arbeidstida kan variere noko frå månad til månad. For ikkje å få "skattesmell" blir det trekt meir skatt dersom bruttolønna blir større enn 30 000 kroner. Dette blir gjort ved å trekkje 23 prosent skatt av dei første 30 000 kronene av månadslønna. Eit eventuelt overskytande beløp blir det trekt 35 prosent skatt av.

Nedanfor er det ei oversikt over arbeidstimane til Amalie i månadene august til og med desember.

Månad	Arbeidstimar
August	110
September	125
Oktober	127
November	105
Desember	135

a) Bruk rekneark, og finn nettolønna for dei fem månadene. Bruk kommandoen HVIS() når du skal rekne ut skattetrekket.

Løysingsforslag

Rekneark der inndataområdet er fast timelønn på 250 kroner, skattegrense på 30000 kroner, skatteprosent 1 på 23 prosent og skatteprosent 2 på 35 prosent. Overskriftene står i kolonne A mens tala står i kolonne B. I celle A7 er overskrifta månad, i celle B7 er overskrifta arbeidstimar, i celle C7 er overskrifta bruttolønn, i celle D7 er overskrifta skatt av lønn opp til 30000, i celle E7 overskrifta skatt av lønn over 30000, og i celle F7 er overskrifta nettolønn. I kolonne A har vi månadene august i celle A8 til og med desember i celle A12. I kolonne B er talet på arbeidstimar for desse månadene skrive inn. På rad nummer 14 er kolonnene C til F summerte. I celle F14 er den totale nettolønna funne å vere 115075 kroner. Skjermutklipp. — Utrekning av nettolønn med grenseverdi for skattetrekksprosent

Nettolønna for dei fem månadene var 115 075 kroner.

b) Kva blir den gjennomsnittlege skatteprosenten for desse fem månadene?

Løysingsforslag

Vi må rekne ut den totale skatten og finne ut kor mange prosent han er av den totale bruttolønna.

Den gjennomsnittlege skatteprosenten for desse fem månadene var 23,5 prosent.

4.1.28 Utfordring

Løys oppgåve 4.1.23 c) ved å bruke reknearkfunksjonen HVIS() slik at du kan ha den same formelen i kolonnen for verdien rett før det 20. innskotet for alle innskota.

Tips 1

Tanken her er at vi må finne ut om innskotet er gjort før eller etter renteendringa. Innskot gjort etter renteendringa, skal berre vere i kontakt med den eine vekstfaktoren, mens innskot gjort før renteendring må ha kontakt med begge. Kvifor?

Tips 2

Verdien av innskot gjort før det 10. innskotet finn vi ved å ta innskotet og først multiplisere med vekstfaktoren før renteendringa opphøgd i (10 minus innskotsnummeret) for åra før renteendringa. I tillegg må det multipliserast med vekstfaktoren etter renteendringa opphøgd i (20 minus 10) for dei 10 åra etter renteendringa. Frå og med innskot nummer 10 vil verdien av innskotet vere innskot multiplisert med vekstfaktoren etter renteendringa opphøgd i (20 minus innskotsnummeret).

Tips 3

For å lage reknearket ekstra funksjonelt, kan du leggje inn under "Inndata" det talet på år som går før renteendringa skjer. Då vil du etterpå enkelt kunne endre tidspunktet for renteendringa til etter til dømes sju år (i staden for ti) og sjå kva dette har å seie for innhaldet på kontoen.

Løysinga finn du i det nedlastbare reknearket nedanfor.

Filer

Rekneark med løysingar til oppgåvene (XLSX)

CC BY-SASkrive av Olav Kristensen, Stein Aanensen og Bjarne Skurdal.

Sist fagleg oppdatert 15.05.2020

Kopiering av reknearkformlar. HVIS()

4.1.20

4.1.21

4.1.22

Innleiande oppgåver – med kalkulator

Resten av oppgåva skal løysast med rekneark

4.1.23

4.1.24

4.1.25 (Eksamen 1P våren 2019)

4.1.26

4.1.27

4.1.28 Utfordring

Filer

Reglar for bruk